Zou het overal zondagse vreugde worden? Ik denk van niet. En dan heb ik het over gezinnen met pubers en jongvolwassenen die met de grootste moeite naar de kerk zijn te krijgen. Ouders die daarmee te maken hebben, moeten de coronatijd als een relaxte tijd hebben beleefd: eindelijk eens geen zondagochtend die in het teken staat van trekken en treuzelen.

Zulke gezinnen gaan me aan het hart sinds ik twee jaar geleden in de Japanse hoofdstad Tokio op zondag aanschoof bij een protestantse kerkdienst. Eerder was ik er al op gewezen: kerkgang door jongeren is in Japan een zeldzaamheid. Eenmaal ter plekke zág ik het: grijze hoofden domineerden het beeld van de kerkzaal. En: veel ouders zonder kinderen in de banken.

De oorzaak? Het spreekwoordelijke Japanse groepsdenken dat ook jongeren in de greep houdt. En daarom gaan ze op zondag met klasgenoten sporten, shoppen of andere sociale dingen doen. Wie steevast afhaakt of wegblijft, riskeert buiten de groep te vallen, ook doordeweeks. En zodoende voltrekt zich ook in veel Japanse gezinnen op zondag die voor ouders pijnlijke splitsing van wegen: zij gaan naar de kerk, hun kinderen niet.

Terwijl ik daarover wat liep te somberen, werd ik gewezen op een project in Yokohama, een voorstad van Tokio. „Klop eens aan bij Nathan en Nozomi Brownell”, adviseerde iemand. De Brownell’s runnen een jongerencentrum, dat ze de naam ”Green House” hebben gegeven: ”broeikas”. In de kille, op prestatiegerichte samenleving van Japan, is de achterliggende gedachte, kunnen jongeren wel wat warmte gebruiken: aandacht, een luisterend oor. Jongeren –christen of niet– kunnen na schooltijd er terecht en komen dan als het ware in een verwarmde kas. In de broeikas wordt met jongeren ook het Evangelie gedeeld, bedoeld om de kloof tussen kerk en jeugd te overbruggen. Daartoe gaat aan kerkbezoek iets wezenlijks anders vooraf: oprechte aandacht en betrokkenheid van christenen – niet pas na binnenkomst van een kerk, maar ver daarvoor en náást jongeren in hún leefwereld.

Akkoord, Nederland zit anders in elkaar dan Japan, maar die kloof tussen kerkdienst en jongere is herkenbaar. Daarom gun ik ook jongeren die hier bezig zijn met afhaken zo’n kasplantjeservaring: oprechte aandacht en belangeloze betrokkenheid, lang voordat ze de kerkbank inschuiven. De term broeikas is voor zo’n warme ervaring wat ongelukkig vanwege schadelijke gassen en zo. Laat het dan een overkapping zijn, waardoor het ‘binnen’ en ‘buiten’ van de kerk wordt gerelativeerd. En die maakt dat de kerkdienst deel is van een veel ruimere ervaring van gemeente-zijn. Versmalling van gemeente-zijn tot de kerkdienst is dan wel het laatste wat mag gebeuren. Want het glas van de kas zou zomaar een heel andere functie kunnen krijgen: dat van een loket, met iemand voor en achter het glas. Weinig plekken waar je als jongere je zo’n buitenstaander voelt.