Op Instagram was het een jaar lang bar rustig. Wat viel er te beleven? De onverzettelijken onder ons togen naar het exotische Surhuisterveen en deelden foto’s van Friese meren als waren het de Great Lakes zelve. Maar de meesten gooiden het bijltje erbij neer, om weg te zakken in een digitale winterslaap. Geen reizen, geen foto’s; geen verse jus d’orange met ijsklontjes, geen selfies op het strand.

Nu kan het weer – min of meer, onder enig voorbehoud. In elk geval: de lockdown is voorbij en diverse Europese vakantielanden verwelkomen graag weer toeristen. Daarmee dient zich een praktische kwestie aan die in al haar onbenulligheid de terugkeer van een zekere normaliteit markeert: wat te doen met je vakantiefoto’s?

Softwarebedrijf Mylio, producent van een gelijknamige foto-app, becijferde dat in 2021 ruim 1,4 biljoen foto’s gemaakt zullen worden. Dat gebeurt in 91,4 procent van de gevallen met een telefoon. De digitale camera beleefde de top van haar populariteit in 2010 en wordt nu slechts af en toe gebruikt (6,9 procent). Opa’s en oma’s willen nog weleens fotograferen met een tablet (1,7 procent). In het algemeen neemt de kwaliteit van digitale foto’s almaar toe en we maken ze met steeds meer gemak. De vraag is: wat doen we met al die beelden? Waar laten we ze?

Koesteren

Toegegeven: het is nogal 1996, maar je zou vakantiefoto’s eerst een tijdje voor jezelf kunnen houden. Veilig opgeborgen op de digitale filmrol, gekoesterd als een dierbare herinnering, terwijl je in alle rust en privacy vakantie viert. Er even helemaal uit, genietend van de nieuwe horizonten die zich voor je openen. Familie, vrienden en collega’s op een paar honderd kilometer afstand. Vaarwel stories en statusupdates, hartjes en duimpjes, gebliep en getril.

Ook al kun je onbeperkt plaatjes schieten, selectief zijn kan geen kwaad. Dat voorkomt dat je na de vakantie met een onafzienbare berg foto’s zit. Zelfs een millennial kan zich herinneren dat vroeger na 36 opnamen de filmrol vol was. Je klikte dus niet in het wilde weg. Het rolletje bewaarde je als een kostbaar kleinood, om het na thuiskomst in te leveren bij HEMA, Kruidvat of de plaatselijke fotozaak. Een dag of tien later haalde je de gedrukte foto’s af, vol verwachting. Pas dan ontdekte je die vinger voor de lens, de overbelichte plaat, de foto die net niet scherp was. Maar bij het zien van die leuke, geslaagde of komische foto verscheen er een lach van oor tot oor. Napret.

Direct delen

De praktijk van 2021 is natuurlijk een andere. Alles snel, alles nu, zonder moeite. Het trage is suf en stoffig en wie zich dankzij al dat gejaag rusteloos voelt, boekt een ticket naar Curaçao. Uit het leven halen wat erin zit betekent voor de vakantieganger: achtentachtig selfies maken, liefst aan de rand van het ravijn, om de fraaiste foto’s meteen met een paar honderd volgers te delen op Instagram en WhatsApp. En een vrolijk filmpje op TikTok.

Eén blik op sociale media is voldoende om vast te stellen dat massa’s mensen hier prima mee uit de voeten kunnen. Als iedereen iets doet, ben je een eigenheimer als je niet meedoet. Met een zorgvuldig samengesteld fotoalbum hoef je niet meer aan te komen. Instant betrokkenheid van volgers op je reisavonturen (meestal meer het wel dan het wee) is echter ruimschoots voorhanden. Plaats een jaloersmakende foto op Instagram en de likes en reacties zijn niet van de lucht. Zo veel hartverwarmend meeleven doet een mens goed, en daar moesten we het in 1996 toch maar zonder stellen. Dan stond je te shinen voor de watervallen van Coo en kreeg je nul likes. Noppes, nada.

Wie een verhaal of status deelt, geeft blijk van bescheidenheid en zelfrelativering: deze foto’s verdwijnen na 24 uur weer in het niets. Volgers kunnen er al swipend een vluchtige blik op werpen. Kijk aan, Marco op Mallorca, zongebruind en wel. Leuk voor hem. Smiley met hartjes. Volgend verhaal. We zijn als schepen die elkaar passeren in de nacht, en liggen er niet van wakker.

De wereld van de sociale media heeft soms verrassingen in petto. Van recente datum is de foto-app Poparazzi, waarin selfies taboe zijn. Vrienden of reisgenoten maken foto’s van jou en jij van hen. Aandacht voor de ander: geen verkeerd idee. Of de app meer is dan de (Amerikaanse) hype van deze zomer, zal de tijd leren.

Bewaren en ordenen

Vakantie, wat was dat ook alweer? Voor ons geestesoog zien we hoe de reiziger zuidwaarts langs de oevers van de Rijn trekt en de Alpen doorkruist. Hij fotografeert vakwerkhuizen en besneeuwde toppen, rijdt langs watervallen en door haarspeldbochten, passeert rotsen en gletsjers. Dan is hij in Noord-Italië, waar hij met zijn reisgezelschap twee weken aan een azuurblauw meer bivakkeert. Tijdens de verpozing maakt de vakantieganger zo’n 1500 foto’s en video’s, samen 14,5 gigabyte groot.

Wat doe je na thuiskomst met die vakantiefoto’s? De bestanden staan in de cloud of op de geheugenkaart van camera en telefoon. Je kunt alle foto’s op een pc zetten en ze daar ordenen. Wat het bewaren niet waard is, kan meteen worden verwijderd. Voor structuur zijn mappen met logische namen een eerste vereiste. Die naam kan bijvoorbeeld verwijzen naar datum en locatie.

Foto’s lokaal opbergen en ordenen in de Verkenner (Windows) of Finder (Apple) is voor veel mensen waarschijnlijk ook erg 1996. Meer van nu is dat de bestanden worden bewaard en gesorteerd in de cloud: in Google Foto’s, OneDrive, iCloud-foto’s of een dienst zoals STACK of Dropbox. Het wordt steeds gewoner om hiervoor te betalen, bijvoorbeeld 99 cent per maand voor 50 gigabyte. Behalve opslagruimte krijgt de gebruiker voor dat geld een portie gemak. De software ordent foto’s naar wens op datum, locatie of –dankzij beeldherkenning– personen en onderwerpen. Zo groepeert Google Foto’s automatisch beelden van bruggen en auto’s. Apple onderscheidt onder meer dieren, wouden en eten. In dat laatste mapje komt abusievelijk ook de giftige vliegenzwam terecht.

Naast de clouddiensten zijn er handige foto-apps: HashPhotos, Degoo en het al genoemde Mylio zijn bedoeld voor bewaren en ordenen. Andere apps helpen je bij het opschonen van je filmrol: Photo Cleaner en Gemini Photos. Family Album is een online alternatief voor het traditionele fotoboek.

Wie geen gebruik maakt van de cloud, is aangewezen op andere vormen van opslag. De dvd bestaat nog steeds, maar er past nog altijd maar 4,7 gigabyte op. Fotobestanden worden er intussen niet kleiner op. De vakantieganger met zijn 1500 bestanden heeft waarschijnlijk aan drie dvd’s niet genoeg. Een externe schijf zet meer zoden aan de dijk. Keuze is er uit SSD (snel), HDD (veel ruimte) en NAS (je eigen cloud). En dan maar hopen dat het over een paar decennia allemaal nog functioneert.

Je kunt je vakantiefoto’s natuurlijk ook afdrukken in een mooi boek. Of ze bewaren in een schoenendoos op zolder. Zo blijft de herinnering, tot ook die eens vervaagt.