Dat bleek dinsdag bij de algemene beschouwingen in de senaat. Premier Balkenende wilde niet vooruitlopen op wat het kabinet zal doen als de grondwetswijziging zou sneuvelen. „We wachten het debat af. Ik ga niet in op als–vragen."

De komst van de gekozen burgemeester in 2006 is afgesproken in het regeerakkoord. Dat gebeurde op aandrang van D66. Maar in de senaat voelt regeringspartij CDA zich niet op voorhand aan die afspraak gebonden. Fractieleider Werner stelde het kabinet „een stevig debat" in het vooruitzicht en wees erop dat zijn fractie eerder tegen soortgelijke grondwetswijzigingen heeft gestemd.

Ook PvdA–fractievoorzitter Noten hield de mogelijkheid open dat zijn fractie de grondwetswijziging afwijst. Hij zei „al enige tijd visioenen te hebben" over een kabinetscrisis over dit onderwerp. Noten voegde hij ironisch aan toe liever te zien dat het kabinet valt over „iets dat de moeite waard is".

In de Tweede Kamer stemde de PvdA vorige week wel voor de grondwetswijzing, maar dat gebeurde pas na veel interne discussie en niet unaniem. Waarschijnlijk zal de PvdA in de Tweede Kamer wel tegen het wetsvoorstel voor de gekozen burgemeester stemmen, waarvoor geen tweederde meerderheid vereist is. In het verkiezingsprogramma van de PvdA staat dat de burgemeester niet door de bevolking gekozen moet worden, zoals het kabinet wil, maar door de gemeenteraad.

In 1999 viel ook het tweede paarse kabinet in de Eerste Kamer over een D66–punt: het correctief referendum. Die breuk, na ’de nacht van Wiegel’, werd overigens snel gelijmd.

De CDA–fractie in de senaat heeft ook grote moeite met de wijziging van het kiesstelsel die het kabinet wil doorvoeren, eveneens op verzoek van D66. Werner zei dinsdag te vrezen dat het kabinetsvoorstel om de kiezers behalve op landelijke ook op regionale kandidaten te laten stemmen, het stelsel te ingewikkeld maakt.