Toen ik nog in Nederland woonde, werkte ik nota bene in Houten, en zou ik deze vraag waarschijnlijk niet direct kunnen beantwoorden. Ik vond het vrij vanzelfsprekend dat de fiets hier voorrang kreeg, ook wanneer ik met mijn auto een ommetje moest maken.

Het draait in Houten dus om de fiets, en vooral de ruimte die het rijwiel hier krijgt. De tweewieler mag dan wel een Duitse uitvinding zijn, in eigen land is er maar weinig waardering voor. Maar de tijd dat je alleen op vier wielen aanzien krijgt, lijkt langzaam voorbij te gaan. Sterker nog: zelfverklaard autovriend en verkeersminister Andreas Scheuer zei het een paar weken heel stellig bij de presentatie van het nationale fietsplan: Duitsland wordt een fietsland!

”Worden” is een werkwoord, en er is dan ook behoorlijk veel werk aan de winkel in Duitsland. De doorsnee fietser is nu een sterke jongeman met een helm, die niet schrikt wanneer een Mercedes zijn elleboog aantikt bij het inhalen.

De buitenlandse delegaties die naar Houten gaan, komen er voor een buitengewoon exotisch tafereel. In Nederland fietsen basisschoolkinderen zelfstandig naar school, en flaneren senioren op twee wielen. Voor hun plezier. De bijzondere positie van de fiets is in heel Nederland al goed gewaarborgd, maar komt in Houten extra tot leven.

Minder auto’s en meer plek om te wandelen en te fietsen, die wens hebben steeds meer Duitse stedelingen ook. In Berlijn broeit het de laatste jaren op fietsgebied. Na het succesvolle fietsreferendum, is de handtekeningenactie voor een autovrije binnenstad net begonnen.

Het stadsbestuur heeft al beloofd om meer en bredere fietspaden aan te leggen. Maar vanwege de beruchte stroperige bureaucratie zijn de afgelopen jaren slechts enkele kilometers aangelegd. Het nieuwste initiatief om het autogeraas in woonwijken in te dammen, komt dan ook van inwoners zelf. Het is geïnspireerd door de principes uit Houten, die ook al succesvol zijn toegepast in Barcelona onder de naam ”Superblocks”.

In Berlijn heten ze nu ”Kiezblocks” – buurtblokken. Sluipverkeer wordt de pas afgesneden met paaltjes, zodat alleen voetgangers en fietsers de snelste weg kunnen nemen. Hierdoor worden de straten rustiger, kindvriendelijker, stiller – en bovenal veiliger. Inmiddels hebben al 180 buurten zich aangemeld om hun buurt autoluw te maken.

Het stadsbestuur schrikt een beetje van zoveel eigen initiatief bij de burgers. Het ambtelijke tegensputteren is begonnen. Die Houtenaren daar in Nederland kunnen dan wel beweren dat ze zo tevreden zijn met hun dorp, dat betekent nog lang niet dat dit in Duitsland ook zou werken.