Rond de onafhankelijkheid van de voormalige Nederlandse kolonie Suriname in 1975 trekt half Suriname naar Nederland. Veel vertrekkers stoppen uit nostalgie wat flessen Fernandes in hun koffer.

In Suriname ontstaat zo een groot tekort aan emballage. Jack Fernandes, dan directeur van een frisdrankfabriek, verzint een list.

Met hulp van Coca-Cola gaat hij ook in Nederland produceren en distribueren. Afnemers zijn eerst vooral Surinamers en andere landgenoten met een migratieachtergrond. Geleidelijk gaat het assortiment van snackbars en toko’s in de Randstad naar een vaste plek op de schappen van de meeste Nederlandse supermarkten. Afgelopen week was de steeds populairdere limonade zelfs bij Albert Heijn in de bonus.

Oprichter Isaak Fernandes begint ruim honderd jaar geleden zijn zakenimperium met handel in hout. Daarna volgt de productie van zeep, brood, banket, snacks en consumptie-ijs.

Tegenwoordig importeert het bedrijvenconglomeraat ook auto’s en vervaardigt het aluminium deuren en kozijnen, handelt het in ijzer en baat het een warenhuis uit. Met meer dan duizend werknemers is het een van de grootste werkgevers van Suriname.

Fernandes breekt pas goed door als het in 1939 voor Suriname de rechten van Coca-Cola verwerft en eerder dan moederland Nederland start met de productie van de populaire Amerikaanse frisdrank.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Suriname voor de geallieerden uiterst vitaal vanwege de aanwezigheid van bauxiet: een delfstof nodig voor de fabricage van aluminium voor vliegtuigen. Nog voor de Nederlandse gouverneur weet dat er een grote hoeveelheid Amerikaanse militairen naar Suriname komt, polst de legerleiding bij Fernandes of er voldoende capaciteit is voor een groeiende vraag naar Coca-Cola.

Jack Fernandes vertelde ooit: „Ik heb eigenlijk alles in mijn carrière van Coca-Cola geleerd. Hoor ik het woord Coca-Cola dan gaat mijn hart sneller kloppen. Ze leerden me hoe je je product het meest gunstig kunt prijzen.”

„Eerst rekenden we 11 cent voor een flesje, maar dan had je tenminste twee muntjes nodig. Bij een prijs van 10 cent voorspelde Coca-Cola veel meer omzet, en inderdaad was dat zo. Alles wat ik leerde op frisdrankgebied kopieerde ik naar de andere bedrijven.”

In een gesprek bij hem thuis, twee jaar voor zijn overlijden, deed Fernandes een boekje open over zijn afkomst: „Mijn voorouders van vaderskant zijn Sefardische (Portugese) joden. Mijn moeder Annemarie Salomons was een Asjkenazische, een Hoogduitse Jodin. Ik ben wel besneden, maar leerde nooit Hebreeuws. Thuis slaagden we er niet in de keuken koosjer te houden: als kleine groep in een andere gemeenschap doe je concessies.”

Je zag Jack alleen in de synagoge op Yom Kippoer, op Grote Verzoendag. Toch toonde zich wel trots op de geschiedenis van het Joodse volk: „Ik voel de joodse cultuur door mijn aderen pompen. Ik ontsteek op vrijdagavond geen sabbatskaars, maar heb weer wel een mezoeza, een gebedskokertje aan mijn deurpost. En ja: het land Israël heb ik diverse keren bezocht.”

Zijn beide dochters vertrokken naar de Verenigde Staten en bleven kinderloos. Daarom verkocht Jack een aantal jaren geleden zijn aandelen aan neef Jules Fernandes.

Hij genoot van zijn pensioen: „Ik houd van opera in New York. Ik vlieg graag naar Nederland en pendel dan heen en weer tussen Amsterdam en Rotterdam: ik weet precies waar je lekker kunt eten. Maar als ik mijn leven over had kunnen doen, dan was ik barman geworden in Bora Bora, in Polynesië.”

Onlangs overleed Jack Fernandes: op 29 april 2021 in een ziekenhuis in New York City. Fernandes werd 87 jaar oud.