Dat zei Europees Commissaris Frans Timmermans (Klimaat) dinsdag tijdens een webinar met agrariërs, georganiseerd door brancheorganisatie LTO.

Wat voor hem als een paal boven water staat, is dat de landbouw moet extensiveren: minder dieren per hectare, minder gebruik van mest en bestrijdingsmiddelen. Groot nadeel daarbij voor Nederlandse boeren is volgens Timmermans het gebrek aan ruimte.

Grond is hier simpelweg te duur om via uitbreiding van de bedrijfsoppervlakte te kunnen extensiveren. En dus zullen de meeste boeren hun bestaande areaal minder intensief moeten gebruiken. „Er is een enorme innovatie nodig om dan toch een inkomen te kunnen verdienen”, constateerde de Eurocommissaris.

Hij ziet daarbij ook een „ontzettend belangrijke” rol weggelegd voor consumenten. Nederlanders moeten bereid zijn meer te betalen voor hun voedsel. Dat is in Timmermans’ ogen veel te goedkoop. Die lage prijs is te danken aan de intensivering van de landbouw na de Tweede Wereldoorlog, maar is ten koste gegaan van de biodiversiteit.

Hij legde in dit verband een relatie met de coronapandemie. „We hebben de natuur verwaarloosd en daarmee de kracht van de natuur om virussen te neutraliseren.”

Een omslag in het consumentengedrag is volgens Timmermans alleen te bereiken door voorlichting. „Dwang werkt niet. We zullen de mensen beter moeten informeren over waar hun eten vandaan komt, hoe gezond het is en wat de impact van de productie ervan op het milieu is.”

Daarbij was hij het met een van de vragenstellers eens dat importproducten aan dezelfde eisen zouden moeten voldoen als landbouwproducten van eigen bodem. „De consument moet erop kunnen rekenen dat alle producten in het schap aan dezelfde normen voldoen.” Maar op een handelsoorlog zit hij niet te wachten. „We zullen er door onderhandelingen uit moeten komen.”

IJsbrand Snoeij, voorzitter van de branchevereniging van biologische boeren BioHuis, constateerde dat in Nederland de vraag naar biologische producten achterblijft in vergelijking met andere Europese landen. „Hoe gaat u de markt stimuleren?”

Timmermans stelde dat we niet alles van de overheid moeten verwachten. „Het zou al flink schelen als bedrijven in hun kantines alleen nog maar duurzaam geproduceerd voedsel aanbieden. Daar gaat bovendien een voorbeeldfunctie vanuit. Ook moeten we afspraken maken met supermarkten.”

Op vragen die boeren tijdens het webinar aan hem stelden, benadrukte Timmermans keer op keer dat hoog-technologische landbouw onmisbaar is voor de omschakeling naar een duurzame samenleving. „Anders kunnen we straks geen 10 miljard mensen voeden op deze planeet. Maar de landbouw moet wel aan ecologische randvoorwaarden voldoen.”

Precisielandbouw biedt kansen, denkt hij. „Ik wil dat er overal op het platteland breedband beschikbaar komt, zodat elke boer met behulp van zijn laptop ervoor kan zorgen dat hij geen gram te veel mest en pesticiden op zijn grond uitrijdt.”

De Limburgse akkerbouwer en LTO-portefeuillehouder Natuur, klimaat & energie Edwin Michiels wees erop dat boeren investeringen doen voor de lange termijn. „Wij lopen niet weg voor het klimaatbeleid, maar we kunnen de omschakeling naar meer duurzaamheid niet alleen bekostigen.”

Timmermans zei rekening te willen houden met de lange terugverdientijd van investeringen, „ook gelet op de vaak kleine marges in de landbouw.” Hoeveel tijd boeren krijgen om hun bedrijven aan te passen, zei hij niet.

Volgens de Nederlandse Eurocommissaris staan in heel Europa boereninkomens onder druk. Ook het gebrek aan jongeren die het bedrijf van hun ouders willen voortzetten is een breed probleem. „Dat baart mij zorgen. We zullen jonge boeren perspectief moeten bieden.”

Timmermans zei verder dat er als het aan de Europese Commissie ligt, geld komt voor boeren die in hun gewassen CO2 willen opslaan of die hun land natter willen maken. Ook de aanplant van bos wil Brussel stimuleren.

Boomkweker Caroline Janssen uit Venray wilde weten waar hij in Nederland de beoogde 37.000 hectare grond voor nieuw bos vandaan wil halen. Timmermans legde de bal neer bij de Nederlandse overheid. „Ik ga daar niet over. Wel denk ik dat er grote mogelijkheden liggen in het vergroenen van onze steden.”