Veel ontwikkelingslanden en opkomende economieën pleiten er al langer voor om de kennis achter de ontwikkeling van coronavaccins kosteloos te delen. Dit zou armere landen meer toegang moeten bieden tot de vaccins, die zo mogelijk ook goedkoper worden.

Na eerdere tegenstand beloofde de regering van de Amerikaans president Joe Biden zich binnen de Wereldhandelsorganisatie (WTO) in te zetten voor een akkoord hierover. Vervolgens toonde de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese Unie, zich bereid om het opzijschuiven van patenten te bespreken.

Maar uit Berlijn klinkt de waarschuwing dat het weggeven van intellectueel eigendom schadelijk is voor innovatie, een argument dat ook farmaceuten aandragen. Zonder het vooruitzicht eigen uitvindingen te kunnen verzilveren, zouden bedrijven zich lang niet zo gretig op de ontwikkeling van geneesmiddelen of vaccins hebben gestort. „De bescherming van intellectueel eigendom is een bron van vernieuwing en dat moet in de toekomst zo blijven”, schrijft een vertegenwoordigster van Merkel

Duitsland is het thuisland van BioNTech, het biotechnologiebedrijf dat samen met farmaceut Pfizer een van de eerste goedgekeurde coronavaccins ontwikkelde. BioNTech is fel gekant tegen het plan om de bescherming van de eigen uitvinding op te heffen.

Het bedrijf pleit in plaats daarvan voor meer gezamenlijke steun van bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties om de vaccinleveringen aan armere landen op te voeren. Dat zou moeten gebeuren door meer productielocaties geschikt te maken voor de vaccins.

Onderhandelingen over de omgang met patenten op coronavaccins zullen de komende weken verder gaan in WTO-verband. Handelsgezant Katherine Tai van de Verenigde Staten waarschuwde dat dit een lang en moeizaam proces zal worden. Zo kan de WTO alleen beslissingen nemen als daar consensus over is tussen alle lidstaten.

Het resultaat zal slechts een gedeeltelijke vrijgave van beschermde kennis zijn, voorspellen Brusselse diplomaten tegenover persbureau Bloomberg. De kans zou namelijk klein zijn dat de VS en de Europese Unie de nieuwe techniek achter de vaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna aan China prijs willen geven. Diezelfde techniek kan mogelijk ook worden ingezet voor de bestrijding van kanker en andere ziektes.