De onafhankelijke toezichtraad van Facebook heeft woensdag uitgesproken dat het bedrijf in zijn recht stond toen het begin januari Trump van het platform schorste. Volgens de raad overtrad Trump tijdens de bestorming van het Capitool de regels van het netwerk door op te roepen „tot een gewelddadige opstand tegen een democratisch verkozen regering.”

De raad zegt dat Trump de regels van Facebook hiermee „ernstig geschonden” heeft. De oud-president heeft „een situatie gecreëerd waarin een ernstig risico op geweld mogelijk was.”

Hoewel de toezichthouders de beslissing van Facebook billijken, geven ze directie van het bedrijf tegelijk een forse tik op de vingers. De raad is van mening dat een verbanning voor onbepaalde tijd onvoldoende is onderbouwd. Eli Sugarman, een van de leden van de raad, stelt dat dit „riekt naar politiek opportunisme.” Ter vergelijking: de schorsing van de Venezolaanse president Maduro duurde een maand.

De raad vindt dat Facebook dat besluit beter moet motiveren of er op moet terugkomen. Daarvoor krijgt het een half jaar de tijd.

Voor Trump zou opheffing van de schorsing een belangrijke stap zijn als hij een politieke comeback wil maken. De president maakte in het verleden veel gebruik van sociale media. Daarmee omzeilde hij welbewust de traditionele media.

Nu hij de laatste maanden geen gebruik kan maken van Facebook, Instagram en Twitter, is hij minder prominent aanwezig in het politieke debat. Dinsdag maakte Trump bekend een eigen communicatieplatform te lanceren waardoor hij weer contact kan krijgen met zijn achterban. Toch biedt hem dat beperkter bereik dan Facebook.

Trump toont zich nog steeds intens betrokken bij de politieke ontwikkelingen in zijn land. Tijdens enkele toespraken en in interviews heeft hij stevige kritiek op Biden. Ook houdt hij nog steeds vol dat de verkiezingen zijn gestolen.

Of Trump bij de verkiezingen van 2024 opnieuw een poging wil doen, heeft hij nog niet besloten. Volgens waarnemers zijn er aanwijzingen dat hij dit overweegt. Bijna drie weken geleden heeft hij met een aantal partijvrienden een tweedaagse bijeenkomst gehouden om te praten over de toekomst van de partij. Daarnaast maakt hij twee weken geleden terloops de opmerking dat Ron DeSantis, de gouverneur van Florida, wellicht een goede kandidaat zou zijn voor het vicepresidentschap.

In ieder geval houden Republikeinse politici er rekening mee dat Trump terug wil keren op het politieke podium. Na de rellen rond het Capitool was er een aantal Republikeinse Congresleden dat weliswaar een impeachment niet steunde, maar dat wel zei dat een terugkeer van Trump in de politiek ongewenst is. Die geluiden zijn nu nagenoeg verstomd.

Vergiftigt

Een reden voor de Republikeinen om de gelederen te sluiten is dat zij een gezamenlijk front willen maken tegen Biden die in hun ogen „extreem progressief” is. Maar daarnaast speelt mee dat elke Republikein weet dat kritiek op Trump hem of haar bij een komende herverkiezing de kop kan kosten. De ex-president wil mensen die hem niet hebben gesteund een lesje leren door de campagne van tegenkandidaten die hem wel goed gezind zijn te helpen.

Het effect van deze tendens onder de Republikeinen is dat bijvoorbeeld de positie van het Congreslid Liz Cheney wankelt. Recent reageerde zij op een bericht dat Trump nog steeds volhoudt dat de verkiezingen zijn gestolen. In een tweet schreef ze: „Iedereen die dat claimt, verspreidt een grote leugen, negeert de wet en vergiftigt ons democratisch systeem.”

Cheney, dochter van Dick Cheney die onder George W. Bush vicepresident was, gold tot voor kort als een rijzende ster binnen de Republikeinse partij. Na haar uitspraken liet fractieleider Kevin McCarthy zich echter op een onbewaakt ogenblik ontvallen: „Liz heeft een groot probleem. Ik ben mijn vertrouwen in haar kwijt.”