In tegenstelling tot olie, een relatief op veel plekken aanwezige grondstof, is de productie en verwerking van mineralen zoals lithium, kobalt en sommige zeldzame aardmetalen sterk geconcentreerd. De drie grootste producenten zijn goed voor meer dan driekwart van het wereldwijde aanbod.

In een rapport wijst het IEA erop dat landen gericht voorraden aan zouden moeten leggen. Die vormen volgens het agentschap een waardevolle buffer. Zeker omdat vooraanstaande industrielanden streven naar een betrouwbare aanvoer van metalen en mineralen die een cruciale rol zullen spelen in een koolstofarme wereld, aldus de energiewaakhond.

Het IEA werd in 1974 opgericht na de eerste wereldwijde oliecrisis. Leidende industrielanden, waaronder de Verenigde Staten, Japan en Duitsland, probeerden toen hun energiezekerheid te vergroten door voorraden aan te leggen.

China en Japan hebben strategische voorraden van cruciale metalen, maar westerse landen hebben dergelijke voorraden niet op grote schaal. China is ook sterk vertegenwoordigd in de verwerking van dergelijke metalen en produceert ongeveer 60 procent van ’s werelds zeldzame aardmetalen.

Halfgeleiders

Ook de Europese Commissie vindt dat de 27 EU-lidstaten minder afhankelijk moet worden. Door de coronacrisis staat niet alleen de levering van buitenlandse grondstoffen onder druk, maar ook van halfgeleiders, farmaceutische en andere strategische producten. Zo kampen autofabrikanten met een chiptekort.

De Commissie raadt de lidstaten aan om nu echt in actie te komen. Al twee jaar worden binnen de Europese Unie verhitte discussies gevoerd over een meer „open strategische autonomie.”