Warm welkom in een Eindhoven zonder publiek
Eendenkroos kun je eten; het is rijk aan eiwit. Voor de jarige koning en zijn gezin was dat een van de vele dingen die ze konden leren tijdens Koningsdag. Met een knipoog naar oude én nieuwe technologie.
Oud was de microfoon waardoor koning Willem-Alexander zijn dankwoord in Eindhoven besloot met de opmerking dat het een dag was om nooit te vergeten én hopelijk een dag om nooit te herhalen. Heel Nederland kon meekijken tijdens het programma, maar vanwege de coronamaatregelen mocht bijna niemand de koninklijke familie van dichtbij komen zien. Zelfs veel gesprekspartners ‘ontmoetten’ de jarige alleen via een beeldscherm.
De microfoon werd in 1927 door zijn overgrootmoeder Wilhelmina gebruikt om haar onderdanen in Nederlands-Indië toe te spreken. Jonger, maar toch ook oud is de DAF Kini waarin de koning komt aangereden: zijn ouders kregen het voertuig bij zijn geboorte cadeau. Hij komt er nu mee naar de High Tech Campus. Koningin Máxima volgt aan het stuur van een auto op zonne-energie, een van de nieuwste vindingen.
Slechts de Eindhovense burgemeester en de Brabantse commissaris van de Koning wachten het gezin op. Geen toejuichingen door een oranje-rood-wit-blauw uitgedoste mensenmassa. Zelfs geen kinderen die boeketten aanbieden. Er staan nu vier boomstammetjes, op elk stammetje een vaas: of koningin en prinsessen zelf maar even hun bloemen willen pakken…
Technologie en toekomst
Welkom is het gezin niet minder dan anders, en dat op een plek –volgens burgemeester Jorritsma– waar de toekomst wordt gemaakt, al doet hij aan die maakbaarheid gelijk maar afbreuk: „Corona heeft de wereld in zijn greep.”
De Selfiestraat is de eerste halteplaats: op grote schermen verschijnen Eindhovenaren waarmee het koninklijk gezin in gesprek gaat. De drie prinsessen met een 95-jarige kosteres, die zegt dat het „ontzettend goed” met haar gaat en dat ze blij is de meisjes te ontmoeten. De koning krijgt inmiddels een „happy birthday” toegewenst en op het derde scherm verschijnen een padvinder en een kabouter voor een gesprekje met een altijd meelevende en enthousiaste koningin.
De vorstelijke gasten luisteren naar zes zangers en bekijken dronebeelden van Koningsdagvierend Eindhoven. Op het campusterrein is een studio gebouwd waar het koningspaar met hun kinderen in vlot tempo het ene na het andere programmaonderdeel krijgt voorgeschoteld. Om te laten zien dat de Brabantse stad „bakermat van innovatie” is, en „regio van technologie en design.”
Neem nu de emotiefluisteraar die Simon Dogger ontwierp nadat hij tijdens zijn studie vormgeving blind werd: bril-met-camera zendt beelden naar een app, die met trillingen aan de brildrager doorgeeft wat hij zelf niet kan zien. Bijvoorbeeld dat mensen glimlachen. Dogger kan er nog lang over vertellen, zeker als koningin Máxima de ene na de andere vraag op hem afvuurt. Maar het volgende agendapunt wacht alweer.
Quizwinnaars
Tussendoor is er een quiz, met vragen over Brabant. Dan blijkt dat Team Van Oranje –het koningsgezin en de commissaris– het bezoek goed heeft voorbereid: ze winnen van de vier teams uit de regio zelf.
De gasten mogen helpen hamburgers klaar te maken, al komen ze zelf aan eten voorlopig niet toe, behalve van de 3D-geprinte koekjes die op tafel staan, maar die zijn maar klein.
Vanaf het grote scherm wensen kinderen de koning een fijne 54e verjaardag toe. Met twee van hen volgt een gesprekje. Zoals een meisje van dertien dat haar pasgeleerde EHBO-vaardigheden gebruikte om haar moeder te reanimeren, waardoor ze haar het leven redde.
Na een fotowand met veteranen buitelt het programma verder naar een rapper die van alles roept over het begin van een nieuwe dag en schoenen die niet passen. De prinsessen gaan in gesprek met jongeren, die het hebben over „vet” en „allemaal ons eigen dingetje” en over „in contact gezet worden” om een „collaboration project” te maken.
Of de prinsessen zingen, willen de jonge Brabanders weten. „Vroeger veel meer, maar ik vind het nog steeds hardstikke leuk om te doen”, zegt Alexia.
Rijles en examen
Amalia –net de eerste rijles achter de rug– wint de simulatorrace op het Zandvoortse circuit van haar zusjes. Ook de koning scheurt er trillend en schuddend vandoor, maar achteraf vindt hij dat hij het slecht deed.
Buiten, bij het persgesprek, vertelt de kroonprinses dat ze nu vooral bezig is met het eindexamen dat op 17 mei –haar moeders 50e verjaardag– begint en niet zozeer met wat er verandert als ze eind dit jaar achttien wordt. Op school staat ze er goed voor; „op hoop van zegen.” Eerst maar eens een tussenjaar: „Geen school, wel leren. Een beetje reizen, de wereld ontdekken, stages lopen bij bedrijven.” Als dat in deze tijd allemaal kan, vult haar moeder aan.
De meisjes vertellen wat ze in coronatijd misten: Ariane haar vriendinnen, Alexia de stad. Hun moeder zegt dankbaar te zijn dat haar man en zij in een moeilijk jaar toch zoveel werk hebben kunnen doen.
Stadsdichter Iris Penning sluit de dag af: „27 april 2021: stad van licht deed deuren dicht en harten open.” En de koning denkt –niet voor het eerst deze dag– in zijn dankwoord aan de mensen voor wie deze Koningsdag geen feest is, door hun werk in de zorg, of door geleden verliezen. Hij roept op tot saamhorigheid in de aanpak van de crisis, „dan kunnen we hopelijk snel terug naar normaal.” Ook op Koningsdag.