Dat betekent goed nieuws voor horeca-ondernemers, die na maanden sluiting hun terrassen volgende week woensdag weer buiten mogen zetten. Gasten zijn alleen welkom in de middaguren, en onder strikte voorwaarden. Voordat, in Ruttes woorden, „de bitterballen” op tafel komen, moet iedereen weer weg zijn.

Ook winkeliers krijgen wat meer lucht. Zij mogen vanaf volgende week nog net zoveel klanten ontvangen als nu, maar die hoeven geen afspraak meer te maken. Als dat leidt tot onverantwoord lange rijen in de winkelstraten, kunnen die in het uiterste geval worden gesloten. Ook markten mogen helemaal open, mits 1,5 meter afstand wordt bewaard.

De gehate avondklok komt volgende week na drie maanden ten einde. Het dringende advies om thuis niet meer dan een bezoeker te ontvangen, wordt verruimd naar maximaal twee gasten. „We weten dat dit voor veel mensen de lastigste maatregel is om na te leven”, aldus Rutte. Maar: „twee personen is nog altijd heel weinig”, realiseert hij zich ook.

Zoals eerder beloofd mogen studenten in het hoger onderwijs vanaf maandag 26 april onder voorwaarden weer fysiek naar college. Daarnaast worden theorie-examens voor het rijbewijs weer mogelijk, en gaat het aantal maximale aantal aanwezigen bij uitvaarten omhoog van vijftig naar honderd.

„We zijn blij dat dit nu kan, want de samenleving snakt naar meer ruimte”, zegt Rutte. „Zonder risico’s gaat het niet”, benadrukt hij. „Maar de risico’s moeten wel verantwoord zijn.” De druk op de ziekenhuizen blijft immers hoog. „We kunnen ons heel weinig tegenvallers permitteren omdat het in de zorg nog altijd alle hens aan dek is en voorlopig ook zal blijven.”

Rutte spreekt van „een balanceeract”. Het wordt volgens hem ook „alleen maar belangrijker” om de basisregels (afstand houden, handen wassen, thuisblijven en testen bij klachten) te blijven volgen. Hij erkent ook dat het kabinet meer risico wil nemen dan het RIVM. Het gezondheidsinstituut wilde pas versoepelen bij een daling van het aantal ziekenhuisopnames.

De rest van de versoepelingsplannen blijft afhankelijk van hoe de situatie in de ziekenhuizen zich verder ontwikkelt. En als het daar alsnog misgaat, moeten de maatregelen mogelijk weer worden aangescherpt. „Als ineens de cijfers over een breed front verslechteren, moet je altijd weer bereid zijn om te kijken wat nodig is”, aldus Rutte.

Al met al gaat Rutte er nog altijd van uit dat tegen de zomervakantie de meeste coronamaatregelen niet meer nodig zullen zijn, omdat dan het overgrote deel van de bevolking zal zijn gevaccineerd.

Fieldlabs

Volgens demissionair zorgminister Hugo de Jonge is het „onvermijdelijk” dat geëxperimenteerd wordt met evenementen in de vorm van fieldlabs, terwijl ook nog steeds strenge coronaregels gelden. Dat bijvoorbeeld maar weinig mensen bij begrafenissen mogen zijn, „kan niet de enkele reden zijn om dan maar helemaal niets meer te willen uitproberen”.

„Ik heb me verbaasd over de manier waarop de afgelopen tijd is bericht over fieldlabs en toegangstesten”, foeterde De Jonge tijdens de persconferentie. Het kabinet kreeg veel kritiek van zorgmedewerkers en partijen in de Tweede Kamer. Zij zijn het er niet mee eens dat er grote evenementen worden georganiseerd, terwijl er nog steeds veel coronapatiënten op de intensive care komen. Ook de 700 miljoen die is uitgetrokken voor de toegangstesten, stuitte op veel bezwaar.

Volgens De Jonge geeft het kabinet met het toegangstesten en de fieldlabs juist gehoor aan een roep van „een grote meerderheid in de samenleving” én in de Tweede Kamer. De toegangstesten zijn er om „eerder en meer dingen mogelijk te maken. Zo zijn ze de bedoeling geweest en zo zijn ze ook gestart.” Als toegangstesten niet tot extra mogelijkheden leiden, bijvoorbeeld voor theaters of pretparken, zijn ze overbodig, benadrukte de bewindsman.

Dat ondanks alle beperkingen grote proeven worden gehouden, is volgens De Jonge niet meer dan logisch. „Inconsistentie leidt altijd tot: hé, waarom kan dit wel en dat niet”, zegt de bewindsman hierover. „Maar dat wil niet zeggen dat je voor iedereen de deur dicht kan houden. We zitten nu eenmaal in de fase waarin we maatregelen afbouwen. Dan is het onvermijdelijk zo, dat het ene wel kan en het andere nog niet kan.”

Het kabinet komt op 3 mei met een nieuwe persconferentie over besluiten die op 11 mei zullen ingaan. Ook komt het kabinet op 3 mei met een nieuw reisadvies dat na 15 mei gaat gelden.