Voor Margreeth Verboom zijn boeken een gids voor het leven

Lezen begon voor Verboom met voorgelezen worden door haar moeder, op vrijdagavond op de bank. „Dan las ze ontspannende verhalen over Pietje Bell en van W. G. van der Hulst. Een moment van rust en genieten.” Nu, jaren later, leest de Kampense docent en koordirigent –ze richtte een vocaal ensemble op– naar eigen zeggen „nogal breed.” Niet alleen fictie, maar ook boeken over theologie, muziek, wereldoriëntatie en maatschappelijke onderwerpen. Vanwege haar werk als docent Nederlands aan de Pieter Zandt Scholengemeenschap leest Verboom flink wat fictie. „Een roman lezen is een vorm van ontspanning voor mij. Ik lees ze vooral in de vakanties; dan kun je er makkelijker induiken. Non-fictie lees ik in de weekenden.” Van de zeven boeken die ze graag door wil geven, hebben er verschillende met muziek te maken. Een boek over Bachs cantates, een poëtische vertaling van de psalmen van Ida Gerhardt, een proefschrift over troost bij Luther en Bach. „Ik ga op twee benen door het leven”, vertelt Verboom. „Aan de ene kant het vak Nederlands en aan de andere kant het vak van koordirigent.” Haar keuze om de deuren van haar boekenkast voor een groter publiek te ontsluiten, maakte Verboom weloverwogen. „Ik wil lezers van de krant graag iets bieden in de tijd waarin we nu leven. Er is veel behoefte aan perspectief; dat staat nu onder druk.” 1 Pieter Nouwen spiegel „In ”Het negende uur” beschrijft Pieter Nouwen op een realistische en aangrijpende manier de kruisiging van Jezus. Er zijn twee verhaallijnen: één die Bach volgt bij het componeren van zijn Matthäus Passion, en één die Edward Schneider volgt, een moderne atheïst die de rol van de evangelist in de Matthäus Passion vertolkt. Het is schokkend om te lezen hoe blasfemisch Schneider met de tekst omgaat. Tegelijk geeft dit de lezer inzicht en reflectiemogelijkheden. Hoe zing ik eigenlijk, waarom zing ik, wat zijn mijn drijfveren? Dit boek is een spiegel voor mij. Ik heb het twintig jaar geleden voor het eerst gelezen, maar voor dit interview heb ik het herlezen. Op mondelingen komt het ook geregeld langs.” 2 Lydia Vroegindeweij troost „Met de dissertatie ”Troost bij Luther en Bach” heeft Lydia Vroegindeweij een toegankelijke studie naar de inhoud en grond van troost in de liederen van Luther geschreven. Bach verwerkte in zijn cantates een achttal liederen van Luther. Die betreffende cantates worden beschreven. Een van de liederen die aan bod komen, is ”Ein feste Burg”. Het opschrift daarvan is ”Ein Trostlied”. Luther heeft dit lied gedicht in een rouwperiode in zijn persoonlijke leven; hij had net een aantal kinderen verloren. Ook Bach heeft veel verlies moeten verwerken. Als 9-jarige verloor hij beide ouders, negen kinderen heeft hij ten grave gedragen. Bach zal ook behoefte aan troost hebben gehad. In zijn cantates duikt geregeld de melodie van een lied van Luther op, al dan niet gekoppeld aan de tekst, als hij troost wil bieden. Ik zou zeggen: zing die liederen van Luther gewoon. In ”De Wittenbergse nachtegaal” van Ed Kooymans staan alle liederen van Luther mooi toegelicht, met een zingbare Nederlandse vertaling.” 3 Alfred Dürr cantates „Het boek ”Die Kantaten von Johann Sebastian Bach” is mijn gids bij het beluisteren van Bachs cantates. Het handige ervan is dat de cantates in de volgorde van het kerkelijk jaar gerangschikt zijn. Bij elke cantate staat de schriftlezing van de zondag vermeld en wordt getoond wat de relatie is met de tekst. Die is vaak zeer hecht. Dit boek verrijkt je kennis van een cantate –het geeft informatie over toonsoort, maatsoort en instrumenten– maar laat ook de diepe religieuze inhoud zien. Als ik in het weekend een halfuurtje over heb, pak ik Dürr erbij om te kijken welke cantates er zijn voor die week. Dan kies ik een uitvoering en heb ik een meditatief moment.” 4 Ds. P. den Butter voorzienigheid „Kernvraag in ”Door Zijn hand” is: kunnen we nog wel spreken over Gods voorzienigheid zoals we dat vroeger deden in de belijdenisgeschriften? Ds. P. den Butter onderzoekt eerst wat die geschriften over de voorzienigheid zeggen en vervolgens wat er in het Oude en Nieuwe Testament over staat. Hij legt zijn oor te luisteren bij de Schrift. Sinds de coronacrisis hebben veel mensen vragen over Gods voorzienigheid. Als corona je persoonlijke leven of dat van dierbaren doorkruist, kun je daarmee worstelen. Dit boek biedt houvast in onzekere tijden. Het heeft mijn vertrouwen in Gods voorzienigheid vergroot. Ik heb geleerd om moeilijke dingen in overgave te laten liggen op de plek waar ze horen: bij de troon van de Alwetende. Persoonlijk pak ik dit boek er graag op zondag bij.” 5 Clara Asscher-Pinkhof oorlog „De roman ”Danseres zonder benen” is een mooie, indrukwekkende biografie van een Joodse vrouw. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog blijft ze na de dood van haar man met zes jonge kinderen achter. Ze besluit haar kinderen zelf op te voeden in de sfeer zoals ze die met haar man Avraham had. Zodra de oorlog begint, krijgt het verhaal meer diepte en vaart. Clara komt in Kamp Westerbork en later in Bergen-Belsen terecht. Daar reikt ze anderen de helpende hand zo vaak ze kan. Ik denk dat dit aspect de lezer van nu inspireert in deze steeds killer wordende maatschappij. Aanvankelijk voelden Israël en het Jodendom voor mij ver weg. Pas na een reis naar Israël, toen er in één nacht 300 granaten door Palestijnen werden afgevuurd vanuit de Gazastrook, werd ik met mijn neus op de realiteit gedrukt. Ik ben er steeds meer van doordrongen hoeveel ons verbindt: we zingen dezelfde psalmen, bidden tot God. Na deze reis heb ik een koorprogramma opgezet waarin ik samenwerkte met een Joodse voorzanger uit een synagoge. Staand op het podium zongen we zowel Geneefse psalmen als psalmen in het Hebreeuws. Er waren ook Joden aanwezig. Je hoopt dat het hen aan het denken zet.” 6 Stefan Hertmans vervolging „De roman ”De Bekeerlinge” is een boek met ontzettend veel lagen. Het beschrijft het leven van Hamoutal, een proseliet (iemand die zich tot het Jodendom bekeerd heeft, MR) van goede komaf van wie de man wordt vermoord. Haar twee kinderen zijn meegenomen door een bende. Hamoutal begint daarop een zwerftocht, op zoek naar haar kinderen. Het levert een meeslepende roman op, waar twee wetenschappelijke artikelen aan ten grondslag liggen. Ik vond het ontstellend om te lezen hoeveel Joden er in Frankrijk en de omringende landen in de 11e eeuw vervolgd werden. Er liep een spoor van geweld door Frankrijk. Deze roman is een wake-upcall in deze tijd waarin Joden steeds vaker doelwit zijn van antisemitische gevoelens. Als christen is het belangrijk te beseffen dat bepaalde gebeurtenissen uit de geschiedenis –bijvoorbeeld de kruistochten en het Hitlerregime– voor Joden drempels vormen richting het christendom. Als je dat begrijpt, stel je je bescheidener op ten opzichte van hen.” 7 Ida Gerhardt en Marie van der Zeyde psalmen „De psalmen zijn bedoeld om gezongen en gereciteerd te worden. Dat aspect is door veel Bijbelvertalers echter niet of nauwelijks meegewogen. Daarmee zagen ze het oorspronkelijke levendige ritme, het metrum en de klank van het Hebreeuws over het hoofd. De vertaling van Ida Gerhardt en Marie van der Zeyde heeft als uitgangspunt dat de tekst gezongen of gereciteerd moet kunnen worden. Dat is de kracht van het boek ”De Psalmen”. Psalm 42 en 43 heb ik eens op een Engelse chant (een meerstemmige zetting waarop een tekst kan worden gezongen, MR) gezet. Als je die ooit hebt ingestudeerd, zing je bij het lezen van de onberijmde psalm de melodie weer vanbinnen. Engelse jongenskoren kennen veel van deze psalmen uit hun hoofd. Dat is de kracht van reciterend zingen.” ![17010676.JPG](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/17010676_14fb63f116.JPG)---beeld Sjaak Verboom--- :::kader 1:::

Voor Margreeth Verboom zijn boeken een gids voor het leven

Cultuur & boeken

RD.nl in uw mailbox?