Dat zei minister Verdonk van Vreemdelingenzaken en Integratie woensdag in Groningen. De ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken praten over ruim een week gedetailleerder verder over de elf ’basisprincipes’ voor integratiebeleid.

Verdonk is woensdag en donderdag in Groningen gastvrouw van de allereerste EU–conferentie over integratie. Een historische dag, aldus Verdonk, waarop de deelnemende landen volgens de minister veel waardering toonden voor het Nederlands initiatief.

Toch waren belangrijke landen als Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk en ook België niet of slechts met een ambtelijke delegatie vertegenwoordigd. Verdonk gaf als verklaring dat sommige EU–landen nog „moeten wennen" aan het idee van een Europees integratiedebat. Maar ze gaf toe dat het beter zou zijn als meer landen een volgende keer een minister afvaardigen. Op de conferentie in Groningen was woensdag wel prinses Máxima aanwezig, die als lid van de commissie Pavem (Commissie Participatie van Vrouwen uit Etnische Minderheden) betrokken is bij de integratiethematiek.

Verdonk zei na afloop van de eerste dag dat de deelnemers het eens waren over de noodzaak om radicalisering van (veelal jonge) moslims een halt toe te roepen. De hele EU moet daar gezamenlijk hard tegen optreden, aldus Verdonk. „Europa mag geen broedplaats worden voor moslimterrorisme."

Tegelijkertijd zijn er steeds meer allochtonen die wel positief bijdragen aan de maatschappij. Juist die mensen moeten „we aan ons binden" en kansen geven op goede opleidingen en serieus werk, aldus Verdonk. Allochtonen hoeven volgens de VVD–minister niet te assimileren, maar moeten wel de Nederlandse normen en waarden onderschrijven en de taal leren. Doen ze dat, dan mogen ze daarnaast „genieten van hun eigen cultuur".

Verdonk vindt dat „we trots moeten zijn op de normen en waarden van ons land, en dat ook moeten uitdragen". Een pleidooi voor meer ’Amerikaans’ pattriotisme met grote aandacht voor vlag, volkslied en vaderland, gaat haar echter te ver. Een plechtige ceremonie bij naturalisatie ondersteunt ze wel.

Verdonk gaf toe dat Nederland in het verleden „naïef is geweest over integratie". Buitenlandse collega’s vragen haar vaak „waarom wij zo lang iedereen hebben toegelaten".

„Maar we hebben te lang gedacht dat mensen met verschillende culturele achtergronden elkaar wel zullen weten te vinden in de multiculturele samenleving. Dat is niet gebeurd en dan moet de overheid eisen stellen", aldus Verdonk.

In haar openingsspeech woensdagochtend zei de minister dat de overheid niet alleen hard zal optreden tegen terroristen, maar ook tegen mensen die moslims bedreigen of aanslagen plegen op scholen en moskeeën. Verdonk wil ervoor waken dat de vreedzame meerderheid van de moslimbevolking de dupe wordt. „We zullen niet toestaan dat de moslimgemeenschap wordt beschuldigd en buitengesloten. Dat er een tweedeling ontstaat. En dat we belanden in een spiraal van angst en haat, van vervreemding, stigmatisering en polarisatie."

Op de integratieconferentie spraken ministers en topambtenaren volgens Verdonk massaal hun medeleven en steun uit aan de Nederlandse regering en de Nederlandse bevolking over de moord op Theo van Gogh vorige week. Die moord is volgens Verdonk het gevolg van radicalisering onder moslimjongeren en heeft Nederland tot „in het diepst van de ziel geraakt".