Met ionisatie kunnen kerkdeuren weer helemaal open. Toch?
De gereformeerde gemeente Rijssen-West heeft sinds de installatie vorig jaar positieve ervaringen opgedaan met het ionisatiesysteem van SuWoTec uit Enter. Maar de kerk kan nog steeds niet helemaal open. Waar zit het probleem?
William van der Schee, lid van de gemeente, had het ventilatiesysteem van de kerk ontwikkeld. Hij bood aan zijn ionisatiesysteem daarin te installeren, vertelt ouderling K. H. de Heer aan de telefoon. „Het ionisatiesysteem is tot in alle hoeken en gaten van de kerk getest. Stel dat er een besmet iemand binnenkomt. Dan worden de virusdeeltjes in de aerosolen die hij uitproest binnen vijf tot tien seconden gedood. De mensen in de kerk zitten stil. Er zijn geen bewegingen. Daarom is het vrijwel onmogelijk dat er in de kerk iemand besmet kan raken.”
Ook in Nunspeet zijn de ervaringen met ionisatie positief, vertelt ds. Schot in de consistoriekamer. „De inbouw is goed verlopen. En de ionen verspreiden zich door het hele gebouw, zelfs op de galerij. Dat was voor ons een blijde boodschap.”
Koster M. Emens van Nunspeet wijst erop dat drie sensoren in de kerk continu meten hoeveel stof er in de lucht zweeft, hoeveel ozon er ontstaat en hoeveel ionen de lucht bevat. Hij pakt zijn smartphone erbij en laat de backlog zien. „Hierop zie ik alle meetgegevens van elk moment van de dag. Het ozongehalte blijft ruimschoots onder de norm.”
De kerkgangers zien niets van de ionen, maar ze merken er wel wat van, weet ouderling H. Wobben. „Als de zon in de kerk schijnt, zie je geen baan van stofdeeltjes meer. Mensen met astmatische klachten en longproblemen zeggen: We kunnen dieper ademen.”
Of het systeem de virussen uitschakelt, kan de kerkenraad niet beoordelen, erkent ds. Schot. „We hebben er enkele tienduizenden euro’s voor neergelegd. We hebben vertrouwen in de wetenschappelijke rapporten van Van der Schee. We werken in de kerk met een principe uit de schepping: kunstmatige berglucht die rijk is aan ionen. Kijk, dat vind ik mooi.”
Ouderling De Heer uit Rijssen-West is ook positief over ionisatie. „Die werkt perfect. De officiële instanties zeggen: Je kunt met dit systeem op een veilige manier meer mensen in de kerk ontvangen. Er zijn vertegenwoordigers van het RIVM, het ministerie van Economische Zaken en de veiligheidsregio bij ons geweest. Die waren ook erg positief. Maar de moeilijkheid is, welke instantie van de overheid heeft de bevoegdheid om de handtekening voor acceptatie te zetten zodat er meer bezoekers kunnen samenkomen?”
Ook in sporthal De Stroekeld in Rijssen is ionisatie geïnstalleerd. Dat heeft positief uitgepakt. Bijkomend voordeel is dat het ionisatiesysteem van SuWoTec vorig jaar de ”Innovatiecompetitie Sport & Covid-19” heeft gewonnen. De Heer: „Nu de sportwereld ermee bezig is, kunnen de kerken misschien met de seculiere wereld meeliften. Die heeft wellicht meer invloed en kan meer druk uitoefenen.”
SuWoTec is bezig met uitvoering van testen onder de vlag van Fieldlabs, laat Van der Schee weten. Bij deze testen zijn onder meer het ministerie van Economische Zaken, RIVM, GGD’en, Sport Innovator en diverse universiteiten betrokken. Ook voetbalbonden UEFA en FIFA kijken mee.
In het lobbyen bij de officiële instanties trekt de gereformeerde gemeente Rijssen-West samen op met die in Nunspeet. De vraag om ionisatie in praktijk te onderzoeken, is neergelegd bij de landelijke politiek, de Eerste en de Tweede Kamerfractie van de SGP. Een motie van die strekking is onlangs door de Tweede Kamer vrijwel unaniem aangenomen.
De gereformeerde gemeente Nunspeet heeft ook contact opgenomen met de burgemeester. „Het is terecht dat ze bij mij hebben aangeklopt”, verklaart burgemeester Breunis van de Weerd van Nunspeet op zijn werkkamer. „In de coronawetgeving heeft de burgemeester een prominente rol.”
Toch moest hij de gereformeerde gemeente teleurstellen. „De Covidwetgeving laat geen uitzonderingen toe op de anderhalvemeterregel. Als ze hiermee verder willen, moeten ze aankloppen bij de landelijke overheid. Die biedt ruimte om pilots uit te voeren. Ik heb de ionisatietechniek bij de veiligheidsregio aangedragen als oplossing voor gebouwen waar grote groepen mensen bij elkaar komen, zoals sporthallen, theaters, kerken en scholen. Omdat het belang van ionisatie breder is dan alleen voor kerken, kun je een vuist maken. Dan is er een kans dat er proeven gedaan gaan worden die ten slotte leiden tot regels voor gebouwen.” Bij minister De Jonge van Volksgezondheid ligt inmiddels een verzoek van de veiligheidsregio’s.
„Het RIVM of TNO zal onderzoek moeten gaan doen naar ionisatie. Helaas heeft het RIVM zich gericht op vaccinatie”, constateert ds. Schot. „Ionisatie is niet in beeld.”
Toch heeft het RIVM in 2010 wel onderzoek naar ionisatiesystemen gedaan. Daarna het erg stil gebleven. „Er is geen wetenschappelijk bewijs dat ionisatoren in publieke plekken of thuis de overdracht van het coronavirus voorkomen of verminderen”, stelt het RIVM op de zijn, voor de duidelijkheid website.
Geert Westerhuis van RIVM verklaart desgevraagd dat het effect van ionisatoren op de grotere druppels niet vaststaat. „We krijgen die vraag wel vaker. Binnen 1,5 meter ga je de overdracht van virusdeeltjes niet tegen met ionisatie. We raden ionisatie niet af, omdat die mogelijk wel een toegevoegde waarde kan hebben.”
