„Dat wij deze luchtreiniger hebben ontwikkeld, komt mede door het RD”, stelt Klaas ter Horst, manager research en development van Brink Climate Systems. „Daarin las ik over ionisatie, waardoor stof, schimmels en bacteriën uit de lucht werden verwijderd. Ik dacht: als dat in lucht werkt, is het wellicht ook geschikt voor ons ventilatiesysteem.”

Brink Climate Systems maakt al jaren ventilatiesystemen met warmteterugwinning. Verse buitenlucht wordt aangezogen, gefilterd en in een warmtewisselaar verwarmd door de vuile binnenlucht, die vervolgens naar buiten wordt geblazen, legt Ter Horst uit.

Luchtverbetering

Contact met Aad van der Starre van Freshlight uit Deventer, fabrikant van de ionisatiesystemen, was gauw gelegd. „We stonden er aanvankelijk wat sceptisch in”, erkent Ter Horst. „De ionisatie functioneert echter uitstekend. Met de techniek van Freshlight kunnen we nog veel meer afvangen dan met onze filters alleen.” Dat leidde tot de ontwikkeling van het Brink Pure Induct, een luchtreinigingssysteem met ionisatie.

Pure Induct werkt als volgt. Het ventilatiesysteem zuigt verse buitenlucht aan. Koolborsteltjes van het ionisatiesysteem van Freshlight lanceren miljoenen elektronen in de aangezogen lucht. Die ioniseren deeltjes in de lucht, die daardoor clusteren. Ook kan geïoniseerde lucht bacteriën, virussen en schimmels onschadelijk maken.

Vrijwel alle fijnstof en de restanten van de micro-organismen blijven vervolgens achter in het elektrostatisch geladen filter. De naar binnen geblazen lucht is daardoor vrijwel steriel, op 0,04 procent na, stelt Van der Starre. Dat bleek afgelopen week uit testen door het Duitse onderzoeksinstituut TÜV Nord. Ter Horst: „De ionisatietechniek presteert boven verwachting.”

Van der Starre beaamt dat TÜV Nord geen meetgegevens heeft aangeleverd over virussen. „Daarvoor is zeer specialistische kennis nodig, die dat onderzoeksinstituut niet in huis heeft. Maar uit eerdere onderzoeken weten we dat virussen ook onschadelijk kunnen worden gemaakt door ionisatie.”

„Een volgende stap zou kunnen zijn om het ionisatiefiltersysteem in te bouwen in de luchtrecirculatie”, oppert Van der Starre. „Daarmee kunnen we virussen binnenshuis ook uitschakelen.”

Uit recent Italiaans onderzoek blijkt dat ionisatoren de lucht effectief kunnen desinfecteren. Ziekenhuizen zoals Johns Hopkins, Children’s Hospital Boston en het University of Maryland Medical Center hebben luchtionisatie al met succes toegepast.

Uit 1970 stamt een Amerikaans onderzoek waaruit blijkt dat geïoniseerde lucht virale longontsteking voorkomt bij muizen . Negatieve ionen maken ook in de lucht tal van ziekteverwekkende bacterie- en virussentypen onschadelijk, blijkt uit Zweeds onderzoek.

„De ionen veroorzaken een chemische reactie op het celmembraanoppervlak die het virus inactiveert”, stelde Philip Tierno, hoogleraar klinische microbiologie en pathologie aan de New York University School of Medicine. Die werkt als volgt. De elektronen reageren met water in de lucht. Geïoniseerde watermoleculen reageren op hun beurt met zuurstofmoleculen. Daarbij ontstaan superoxide-anionen. Die reageren met water tot waterstofperoxide, een agressief bleekmiddel. Dit doodt ziektekiemen. Tierno: „Ze kunnen binnen enkele minuten 99,9 procent van de ziekteverwekkers inactiveren.”

Negatief geladen ionen beschadigen ook de zogeheten spikes van coronavirussen, de uitstekende eiwitten aan het virusoppervlak waarmee ze cellen infecteren. Ze raken daardoor inactief.

Toch staat luchtionisatie niet op het netvlies van virologen en andere deskundigen. Hoe komt dat? Van der Starre heeft geen idee. Desgevraagd stelt viroloog Ab Osterhaus dat hij geen ervaring heeft met luchtionisatie om virussen te inactiveren. „Ik ben dan ook voorzichtig met commentaar op deze materie.” Of het werkt, hangt volgens hem af van een aantal factoren, zoals luchtcirculatie, temperatuurverloop en relatieve luchtvochtigheid.

De Pure Induct van Brink Climate Systems is vooralsnog enig in zijn soort. De meeste ionisatieapparaten van andere fabrikanten werken met metalen naalden of bollen om de elektronen in de lucht te brengen, maar daarbij ontstaat ozon dat irriterend is voor de luchtwegen”, weet Van der Starre. „Wij gebruiken koolstofborsteltjes om de elektronen in de lucht te lanceren. Bij onze techniek komt geen ozon vrij. Dat is belangrijk voor ons, omdat we gezonde lucht willen bieden”, benadrukt Adriaan Cramer, hoofd productmanagement van het Staphorster bedrijf. Hij merkt de laatste maanden een groeiende belangstelling voor de Pure Induct. „We krijgen dagelijks aanvragen, ook van particulieren.”

Lees ook:

Balie met filtersysteem schermt zorgverlener af van coronavirus