Ontdaan kijkt een Marokkaanse vrouw in de Frankrijkstraat in Eindhoven naar de islamitische basisschool Tarieq Ibnoe Ziyad. De ingang van de school is door een aanslag aanzienlijk beschadigd. Het gebouw is met rood-witte linten afgezet. Rechercheurs in speciale kleding speuren naar sporen. „Ik ben bang en voel me onveilig”, zegt de vrouw, getooid met zwarte hoofddoek. „Ik woon alleen, ik draag een hoofddoek. Straks pakken ze mij ook.”

Abdellah Ouadoudi, een 17-jarige Marokkaanse jongen, is met zijn scooter naar de school in Eindhoven gekomen. Hij vindt het „heel jammer” dat er kennelijk wraak is genomen op de moord op Theo van Gogh. „Dit is niet de goede manier. Deze mensen in de school hebben niks gedaan. Als een man een moord pleegt, moeten ze niet meteen alle moslims er op aankijken.” Bevreesd zegt hij niet te zijn. „Jongeren zijn niet bang. Maar ik kan me wel voorstellen dat vrouwen en meisjes met hoofddoeken in bijvoorbeeld Amsterdam bang zijn.” Mohammed Attadlaoui, ook 17 en vroeger leerling op de getroffen school, beaamt dat er „strijd” is. Maar bezorgd is hij niet. „Mij kijken ze er niet op aan.”

Ouadoudi veroordeelt de moord op Van Gogh. „Als hij dingen zegt waar een moslim het niet mee eens is, moet je niet, boem, iemand vermoorden. Van Gogh was slim, hij streed met woorden. Dan moeten moslims ook slim zijn en ook vechten met woorden. Nederland is niet van allochtonen, wij zijn gasten.”

Leerlingen zijn verontwaardigd dat de islamitische basisschool doelwit van een aanslag is. „Dit is al de derde keer dat er iets is gebeurd”, zegt het Turkse meisje Kubra Cakis (10), daarmee doelend op twee eerdere brandstichtingen. „Wat een onzin allemaal. Ik vind dit echt heel dom. Ik wil geen vrij hebben. Ik wil gewoon naar school. Waarom hebben ze Theo van Gogh nou doodgemaakt? Belachelijk gewoon.” Samed Yazir (11), een Turkse leerling uit groep 8, is het daar helemaal mee eens. „Wij zijn geschrokken. De juffrouwen waren heel erg verdrietig. Eén had tranen in haar ogen.”

Schooldirecteur J. van der Looy, die de verrichtingen van de rechercheurs op enige afstand volgt, noemt de aanslag „belachelijk.” De school telt 200 leerlingen. Het onderwijzend team is een mix van moslims en niet-moslims. De directeur zelf is geen moslim. „Dit is gewoon te gek voor woorden. Je wilt gewoon lesgeven en je niet mengen in politieke zaken.” Volgens Van der Looy zijn de contacten met allochtonen in de omgeving van de school de laatste jaren „steeds beter” geworden. De twee eerdere brandstichtingen bij de school, deze zomer en vorig jaar, zijn van een andere orde, denkt de directeur. „Toen ging het meer om baldadigheid, de daders zijn gepakt. Dit lijkt op een terroristische aanslag.”

De aanslag is bedoeld om moslims „af te schrikken”, denkt een Marokkaanse man. „Het is een racistische aanslag.” Hij lacht. „Misschien heeft iemand te veel explosieven in huis gehad en wilde hij die uitproberen.”

De Marokkaan zegt zich bepaald niet op zijn gemak te voelen. „Heel veel mensen zijn bang en angstig. Ze vrezen een aanslag op hun leven. Ik moet er niet aan denken dat er wat in mijn brieven bus wordt gestopt als ik lig te slapen.” De moord op Van Gogh noemt hij „erg.” Wel laat hij doorschemeren de aandacht voor de moord overdreven te vinden. „In Irak sterven zo veel mensen. En pas is een Marokkaanse kickbokser vermoord. Daar hoor je niemand over.”

In de buurt rondom de school wonen allochtonen en autochtonen door elkaar. Visies daarop lopen uiteen. Terwijl de een zegt dat de bevolkingsgroepen prima met elkaar kunnen samenleven, uit een ander zijn ongenoegen over de „islamisering” van de buurt.

Een Nederlandse jongeman vindt dat de media en een enkele buurtbewoner „provoceren.” Hij wijst naar een Marokkaanse man naast hem. „Ik kan prima met hem overweg. Waarom hebben we het over een volksstrijd? Ik hoor hier het woord rioolput. Wat is dat voor onzin? Als een Marokkaan iemand doodschiet, moeten we dan maar meteen alle Marokkanen afmaken? In elke bevolkingsgroep zitten slechte mensen. Laat de regering nou maar die 150 moslimextremisten goed in de gaten houden.”

Een eindje verderop lopen een Turkse vrouw en twee jonge Turkse meiden. Ze gaan naar de school ’t Palet. De scholieren durven vandaag niet alleen op pad. De oudere vrouw vreest dat het ene geweld het andere uitlokt. „De aanslagen op de school en op moskeeën zijn een reactie op de moord op Van Gogh. Zo van: Wij laten dit niet onbeantwoord. Maar ik ben bang dat vanuit moslimkringen daar weer een reactie op komt.” De vrouw lijkt gelijk te krijgen, nu er van moslimextremistische zijde via internet bedreigingen de wereld zijn ingestuurd.

Ook in Amsterdam zijn moslims bezorgd, zegt M. Farjani. De Marokkaan is een van de mensen achter het buurtvaderproject, bedoeld om Marokkaanse jongeren in toom te houden. „Mensen zijn bang en gespannen. Mensen houden de wacht bij moskeeën. Heel wat moslims durven niet naar de moskee te komen. Ik hoop dat het rustig blijft in dit land.”