Neerdwarrelen

Even leek het er vorige week woensdag, op de verkiezingsavond, op dat VVD, D66 en CDA samen een meerderheid zouden krijgen. Maar doordat de winst van D66 toch wat minder groot bleek, moest deze combinatie met ‘slechts’ drie partijen uit het hoofd gezet worden.

Het voorval toont maar aan dat je niet te vroeg conclusies moet trekken over welke coalitieopties allemaal mogelijk zijn; laat het stof eerst maar eens neerdwarrelen.

Inmiddels is het zicht op de definitieve uitslag een stuk helderder dan woensdagavond. Bijster veel realistische opties om een meerderheidscoalitie te vormen zijn er niet; dat zullen de fractievoorzitters, die deze maandag en dinsdag met de verkenners Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) gaan praten, wel erkennen.

Het is echter maar de vraag of er niet nog een optie voor een coalitie bij komt – een die vervolgens best eens beter verkend zou kunnen gaan worden: VVD, D66, PvdA en GroenLinks. Vooralsnog staan deze partijen op 75 zetels, nét te weinig voor een meerderheid.

Dat kúnnen er echter 76 worden. Op de vijfde dag na de verkiezingen staat de zetelverdeling namelijk nog niet voor 100 procent vast; de uitslagen zijn nog altijd niet compleet.

De stand van zaken van maandagochtend is dat FVD en VVD de laatste twee restzetels toebedeeld zouden krijgen; de partijen komen dan uit op respectievelijk 8 en 35 zetels. D66 zou de eerstvolgende restzetel krijgen, maar vist dus vooralsnog achter het net.

De laatste uitslagen die nog moeten binnenkomen –briefstemmen uit het buitenland en een deel van de gemeenten Amsterdam en Den Haag– kunnen de verkiezingsuitslag nog veranderen. Naar verwachting doet D66 het bij dit laatste deel van de stemmen bovengemiddeld goed. Bij FVD is dat wellicht juist precies andersom.

Het is dan ook niet uitgesloten dat Forum de achtste zetel zal moeten afstaan aan D66, en uiteindelijk uitkomt op zeven zetels; de partij van Sigrid Kaag komt dan uit op 24 zetels. Als dit gebeurt, blijkt er ineens een meerderheid te zijn van VVD, D66, GroenLinks en PvdA.

Vasthouden

Een andere vraag is natuurlijk of deze partijen een poging willen doen om samen een regeerakkoord te smeden, én daar vervolgens in slagen. Rutte (VVD) geeft vermoedelijk de voorkeur aan een coalitie met daarin het CDA. Kaag (D66) is waarschijnlijk positiever over een kabinet met PvdA en GroenLinks.

En de twee linkse partijen? De vraag is hoeveel trek zij hebben in regeren. Maar in deze variant zijn zij in elk geval niet de enige linkse partij in een coalitie.