Arimont is namens het Europees Parlement (EP) onderhandelaar inzake de zogeheten Brexit Adjustment Reserve (BAR). Over dit steunpakket bereikten de 27 EU-lidstaten in de zomer van 2020 een akkoord, dat vervolgens door de Europese Commissie is uitgewerkt. Het ligt nu ter beoordeling bij het EP. Dinsdag boog de commissie regionale ontwikkeling zich erover.

Nederland, en specifiek de visserij, zitten nadrukkelijk in de hoek waar de klappen vallen. Nederland staat achter Ierland op de tweede plaats in de top vijf van landen die de meeste economische schade lijden doordat de handel met het Verenigd Koninkrijk sinds begin 2021 met allerlei belemmeringen te maken heeft. De andere zijn Denemarken, België en Frankrijk.

Vooral de visserij wordt zwaar getroffen, stelt Arimont. Door de in december tussen de EU en het VK gesloten handelsdeal, moeten Europese vissers gemiddeld een kwart van hun visrechten afstaan. Bovendien is hun toegang tot de Britse wateren slechts tot halverwege 2026 gegarandeerd.

In de BAR zit krap 5,4 miljard euro, waarvan 600 miljoen bestemd is voor de visserij. Nederland kan volgens het Commissievoorstel aanspraak maken op 757,4 miljoen euro, waarvan 131 miljoen bestemd is voor de visserijsector.

Volgens plan maakt Brussel nog dit jaar ruim 4,2 miljard euro over aan de lidstaten, volgens een vastgestelde verdeelsleutel. De tweede termijn van ruim 1,1 miljard euro volgt in 2024.

Openbreken

Tijdens een persconferentie voorafgaand aan de presentatie van zijn ontwerprapport benadrukte Arimont dat de hulp terecht moet komen bij lidstaten, regio’s en bedrijven die het zwaarst getroffen worden door de brexit. Hij is er echter niet gerust op dat dit soepel zal gaan.

Volgens de Belg willen Frankrijk, Italië, Spanje en Griekenland het akkoord over de BAR openbreken. Ze claimen een groter aandeel uit de pot. Een slechte zaak, vindt hij. „Als vier landen meer binnenhalen, leveren veertien landen in, waaronder de landen die het meest geraakt worden.” Ierland bijvoorbeeld, dat de zwaarste tol voor de brexit betaalt, zou 200 miljoen euro minder ontvangen – een vijfde van het aan dit land toegezegde bedrag.

Arimont hoopt te bereiken dat het EP hier dwars voor gaat liggen. Garanties dat dit lukken gaat, heeft hij niet. Parlementariërs kunnen bijvoorbeeld afwijken van het standpunt van de EP-fractie waarbij ze zijn aangesloten en kiezen voor de lijn die hun eigen lidstaat voorstaat.

Geoormerkt

Naast een eerlijke verdeling van de BAR over de getroffen landen, houdt Arimont in zijn rapport ook vast aan de geoormerkte steun voor ondernemingen en lokale gemeenschappen die van de visserij afhankelijk zijn. „Lidstaten houden niet van geoormerkt geld, maar willen dat liever naar eigen inzicht besteden. Terecht dat vissers bang zijn dat het geld voor hun sector dan aan andere doelen wordt uitgegeven.”

Ook vindt hij dat gedupeerde regio’s binnen een lidstaat betrokken moeten worden bij de verdeling van de brexitsteun in dat land.

Verder dient de steun met name naar het midden- en kleinbedrijf te gaan, dat zich moet herpakken in de nieuwe situatie. Sectoren die juist profiteren van de brexit moeten volgens Arimont geen kans krijgen een greep in de pot te doen.

Het is de bedoeling dat het EP eind mei een definitief standpunt over het steunpakket inneemt over het voorstel van de Europese Commissie. Daarna worden de details uitonderhandeld met de lidstaten.