Wie wil straks met wie? Speculaties volop
Welke coalitie gaat als eerste worden verkend na 17 maart?
Natuurlijk laat een beetje lijsttrekker zich daarover niet in de kaart kijken. Kiezers moeten het doen met wat voorzichtige hints. Bijvoorbeeld met de dooddoener van Rutte dat de VVD het CDA al ruim drie decennialang beschouwt als natuurlijke bondgenoot.
In het zondag uitgezonden EO-programma Stemmen van Nederland was CDA-lijsttrekker Hoekstra explicieter: hij zei dat doorgaan met de huidige coalitie van VVD, CDA, D66 en CU zijn voorkeur heeft. Zo’n 12 procent van de kiezers steunt hem daarin bleek zaterdag uit onderzoek van I&O Research. Één coalitie is met 14 procent nog iets gewilder: die van CDA, D66, PvdA, SP en GroenLinks, hoewel regeren zonder de VVD onwaarschijnlijk is.
Of Hoekstra’s droom werkelijkheid wordt, is overigens ook nog maar de vraag. De grootste weerstand daartegen leeft volgens het I&O-onderzoek bij D66-kiezers. Zij zetten de ChristenUnie (13 procent) pas op de zevende plaats als gewenste coalitiepartner, na GroenLinks (58), PvdA (52), VVD (40), CDA (34), Volt (16) en SP (15). Slechts 3 procent van de D66-kiezers steunt een voortzetting van de huidige coalitie.
Ook de houding van de lijsttrekkers maken het gecompliceerd. Hoewel Kaag (D66) geen expliciete voorkeur uitspreekt, is het helder dat zij op z’n minst de CU graag wil inwisselen voor een van de twee andere progressieve partijen, PvdA en GroenLinks. Maar die maken het pas echt ingewikkeld, want de PvdA wil minstens GroenLinks of SP erbij en GroenLinks schuift alleen aan in een VVD-CDA-D66-coalitie als ook de PvdA meedoet.
Een snelle formatie ligt dus niet echt in het verschiet en daarmee vervliegt na die van Hoekstra ook Ruttes droom.