„Baanbrekend” Delfts onderzoek naar quantumdeeltjes ingetrokken
Onderzoekers van de TU Delft hebben toch geen mysterie opgelost. Ze schreven in 2018 in het belangrijke wetenschapsblad Nature dat ze in 2012 zogeheten majoranadeeltjes hadden ontdekt, die de basis kunnen vormen voor quantumtechnologie, maar dat artikel trekken ze nu in. De conclusie is niet genoeg onderbouwd.
De TU Delft laat haar Commissie Wetenschappelijke Integriteit onderzoek doen naar de studie, die is uitgevoerd onder leiding van natuurkundige Leo Kouwenhoven. De commissie heeft vier internationale deskundigen gevraagd om naar de kwestie te kijken. De experts concluderen dat het Delftse team gegevens heeft geselecteerd die pasten bij waar ze naar op zoek waren. Bovendien hebben ze gegevens weggelaten die niet pasten bij de conclusies. Voor opzet en dus fraude is geen bewijs gevonden. Waarschijnlijk waren de auteurs „in beslag genomen door het enthousiasme van het moment” en hadden ze daarom „onvoldoende oog” voor andere gegevens.
De huidige computers werken op basis van bits, die of een 0 of een 1 zijn. Quantumtechnologie is gebaseerd op qubits, die een 0 en een 1 tegelijk zijn. Daarmee zijn ze oneindig veel sneller en krachtiger dan de snelste computers van nu. De majoranadeeltjes van Kouwenhoven en zijn team hadden de basis voor de technologie kunnen vormen. Maar tot nu toe bestaan de deeltjes alleen in theorie, het is een van de meest mysterieuze onderdelen van de natuurkunde.
TU Delft doet samen met Microsoft onderzoek naar quantumtechnologie. Dat onderzoek gaat door, maar het bestuur van de universiteit kan nog niet vooruitlopen op veranderingen in de precieze manier van werken. Eerst moet het hele onderzoek van de integriteitscommissie klaar zijn. Het is nog niet bekend of de intrekking gevolgen heeft voor de aanstelling van Kouwenhoven bij de TU.
„De intrekking van het artikel is uiteraard een tegenslag in het majorana-onderzoek naar de ontwikkeling van een quantumcomputer. De reflectie op de gebruikte methodes moet nu zijn beloop krijgen binnen de wetenschappelijke gemeenschap”, laat directeur Lieven Vandersypen van het Delftse onderzoeksinstituut QuTech weten.