Dorothy Day (VS, 1897-1980) wilde per se geen heilige genoemd worden. Het was voor haar niet makkelijker dan voor een ander om af te zien van een comfortabel leven. Ze kende haar eigen tekortkomingen maar al te goed. Maar streven naar heiligheid – dat deed ze wel. Zoals iedere christen dat moet doen, vond ze.

Op 1 mei 1933 hebben zich op Union Square in New York veel mensen verzameld voor de Dag van de Arbeid. Een jonge vrouw biedt een krant te koop aan: The Catholic Worker (de katholieke arbeider). Ze heeft al haar geld erin gestopt. Ze wil dat de kerk zich bezighoudt met de armoede van de arbeiders en zich niet terugtrekt in het riante bastion van welvaart en eigen gelijk. De krant is bedoeld als alternatief voor de socialistische pers.

Gaarkeuken

Het bleef niet bij schrijven en praten. Er kwamen een opvanghuis, een gaarkeuken, een boerenbedrijf. Rond al die initiatieven ontstonden leefgemeenschappen. Vraag en aanbod, relaties en ontmoetingen bepaalden de ontwikkeling van Dorothy Day en haar organisatie. Bij ”organisatie” moet je in dit geval niet denken aan plannen, beleid en strakke leiding. De Catholic Worker –de beweging kreeg dezelfde naam 
als de krant– groeide zoals een bos en niet als een kantorencomplex.

In God geloven was voor Dorothy Day niet vanzelfsprekend. Vóór ze Hem ging dienen verliep haar leven stormachtig. Ze had een zwangerschap laten afbreken en twee keer geprobeerd een eind aan haar eigen leven te maken. Toen ze moeder werd, kon ze dat geschenk alleen beantwoorden met aanbidding en liet ze zich dopen. Ze koos voortaan de kant van de minderbedeelden.

Dat zovelen niets van het christendom moesten hebben, weet ze aan het falen van de kerk. Toch is ze heel haar eigenzinnige leven de Rooms-Katholieke Kerk trouw gebleven. En de kerk steunde haar, al waren er momenten dat een breuk onvermijdelijk leek.

”Alles is genade” is een uitspraak van Dorothy Day. Wat ze tot stand bracht, was niet haar verdienste, vond ze. En ze probeerde in alles, ook in ongemak en moeite, Gods goedheid te blijven zien.

Biograaf en collega

De biograaf, schrijver en vredesactivist Jim Forest, heeft in de jaren zestig van de vorige eeuw nauw samengewerkt met Dorothy Day. Eerder verscheen zijn biografie van Thomas Merton in het Nederlands. Hij is erin geslaagd om niet zo veel details op te dissen dat de lezer door de bomen het bos niet meer ziet, 
en ook niet zo weinig dat het beeld van de hoofdpersoon geen reliëf krijgt. De vele zwart-wit-
illustraties kleuren het opgeroepen beeld verder in.

Het is aan de inspanningen van het Jeannette Noëlhuis, dat in Nederland de idealen van Dorothy Day en de Catholic Worker in praktijk probeert te brengen, te danken dat er een vertaling van de biografie verschenen is, negen jaar nadat het boek in het Engels uitkwam. Anna en Gerard Moorman zorgden voor vertaling en eindredactie. Dit is bij mijn weten het enige boek over Dorothy Day in het Nederlands.

De auteur is grondig te werk gegaan en heeft zich goed gedocumenteerd. Hij gebruikt geen noten; we moeten het doen met een bibliografie. Het boek leest soepel, maar gemakkelijk kun je het niet noemen. Dat mag een confronterend boek als dit ook niet zijn.

Dit levensverhaal toont dat je de invloed van één persoon nooit moet onderschatten. Eén mens met God is altijd in de meerderheid, luidt het gezegde.

Steeds meer protestanten besteden aandacht aan de vastentijd of veertigdagentijd voor Pasen. Als je iedere dag tien bladzijden in deze biografie leest, ben je met Pasen een iets ander mens.

-—

Boekgegevens

Alles is genade. Een biografie van Dorothy Day, Jim Forest; uitg. Damon; 395 blz.; € 29,90