Minister-president Rutte heeft de afgelopen maanden keer op keer opgeroepen om alleen naar het werk te gaan als het niet anders kan. Toch neemt de drukte op de weg alleen maar toe.

Zelfs vorige week, toen je zou verwachten dat de winterse omstandigheden voor mensen een extra reden waren om thuis te blijven, was het druk. Terwijl toch iedereen weet: mobiliteit is de grote motor achter de verspreiding van het coronavirus.

Natuurlijk, er zijn veel werknemers die om begrijpelijke redenen heel graag naar hun werk willen: sociale redenen, hun functioneren, de betere werkplek, de creatieve inspiratie. Maar er zijn ook veel werkgevers die mensen gewoon naar het werk laten komen alsof er geen coronavirus rondwaart. Die thuiswerken niet toestaan, of druk op de ketel zetten. Ook hun redenen lopen uiteen: zicht op prestaties, controle, de voortgang van het proces.

Telefoontjes

Bij de RMU krijgen we veel telefoontjes van werknemers die hiermee in hun maag zitten. Omdat ze bang zijn voor besmetting, soms omdat ze tot een risicogroep behoren, maar vaak ook omdat ze met het dilemma zitten naar wie ze moeten luisteren: naar de premier of naar de werkgever?

De oproep van de overheid blijft iets hulpeloos houden. Als verslaggevers Rutte vragen wat werknemers moeten doen als ze onnodig toch verplicht worden naar het werk te komen, komt hij niet verder dan uitspraken als „meld het bij de Inspectie” of „bel met je vakbond”, om vervolgens de oproep tot thuiswerken krachtig te herhalen. Maar is het niet nodig om in te grijpen?

Stel: Rutte zou maandenlang op persconferenties werkgevers oproepen om hogere lonen te betalen, als middel om de economische crisis te bestrijden. „Ondernemers, betaal meer loon, tenzij het niet anders kan.” En stel, ik stap op mijn baas af en vraag om meer geld. Wat denkt u dat er gebeurt? Ik denk weinig zolang die er geen trek in heeft of er een stok achter de deur zit.

Scholen

Ik wil het onze overheid niet kwalijk nemen, maar er moet toch wat beters te verzinnen zijn dan alleen die oproep. Een veel rechtstreeksere aanpak, in plaats van overleg op abstract niveau? Neem nu het feit dat de regering al bereid is om na te denken over vaccinatiebewijzen. Persoonlijk vond ik het ontstellend om te vernemen dat bij het sluiten van de basisscholen meewoog dat dan veel ouders thuis zouden blijven. Daarom: werkgevers en ondernemers, neem alsjeblieft de verantwoordelijkheid. Ik snap heel goed dat het veel beter en idealer is je mensen op de zaak te hebben, maar deze bijzondere tijd vraagt om een, hopelijk tijdelijke, andere aanpak.

Als we dat negeren ben ik bang dat het zich op een andere manier tegen ons keert. De hele thuiswerkdiscussie leidt ertoe dat er steeds meer stemmen opgaan om dan maar een wettelijk recht op thuiswerken vast te leggen, zodat werknemers thuiswerken kunnen claimen. Ik weet zeker dat geen ondernemer daarop zit te wachten.

De auteur is coördinator arbeidsvoorwaardenbeleid bij de RMU. Reageren? sociaal@refdag.nl