Bekend is de uitspraak van de briljante Franse geleerde, reus in denkkracht, Blaise Pascal. „Onze ellende is dat we niet gewoon thuis kunnen blijven.” Hij denkt allereerst aan mensen die nooit tevreden zijn met wat ze hebben. Ze voeren oorlogen en loeren op andermans bezit: landen, huizen, vrouwen. Een dodelijke begeerte. Vandaag: moordende concurrentie en eindeloos shopgedrag. Hoe zou Pascal het kapitalisme beoordelen?

Hij bedoelt ook de angst voor de stilte waarin we onszelf tegen komen, waarin we gaan zien wat we echt zijn: zwak en sterfelijk. Die confrontatie ontvluchten we. Als we niet bezig zijn en worden gehouden, zijn we diep ongelukkig. Geef het volk brood en spelen, wisten de Romeinse keizers. En Nietzsche (”De laatste mens”) voorzag een samen­leving die alleen nog maar geïnteresseerd is in bevrediging van platte begeerten.

Pascal legde de vinger op de zere plek. Waarom zou de avondklok geen geschenk kunnen zijn?

In de volksmond heette hij dikwijls ”papklok”. Liet hij zich horen dan was het tijd om te stoppen met draven en slaven. Het werd bedtijd, „’t uur der zoete rust.” Maar voor het slapen gaan nuttigde men eerst nog een schotel pap. Vandaar.

In de steden kondigde de avondklok tevens het sluiten van de poorten aan. Luidde de klok, dan moest je zorgen binnen te zijn. Wie had ooit kunnen vermoeden dat een oud gebruik weer in luister hersteld zou worden? Heerlijk dat het op straat om negen uur stil wordt. Het doet weldadig aan. En dan gerieflijk wegschuilen in de beslotenheid van je huis. Met een boekje in een hoekje. Waarom niet als Maria hangen aan de lippen van de Meester?

Aan het begin van de coronacrisis klonken door heel het land ’s avonds de bronzen torenstemmen. Men sprak van klokken van hoop. Hebben we de hoop opgegeven nu Covid-19 ons al zo lang plaagt en bedreigt?

Als de avondklok –de ”poortklok”– luidt, nadert de nacht. Jezus zegt: Zorg dat je dan binnen bent! Niet aan denken dat je voor een gesloten genadedeur staat. Of toch maar wel aan denken?