”Van en voor allen. Wegwijzers naar een inclusieve geloofsgemeenschap met mensen die een verstandelijke handicap hebben”
Auteur: Herman P. Meijninger (red.)
Uitgeverij: Meinema, Zoetermeer, 2004
ISBN 90 211 3981 2
Pagina’s: 308
Prijs: € 21,50. Wat betekent de aanwezigheid van mensen met een verstandelijke handicap voor het gemeentezijn? Dat is de grondvraag van een keurig uitgevoerde paperback, getiteld: ”Van en voor allen”.

Het boek is een zoektocht naar nieuwe manieren van kerkzijn. Aanleiding voor die tocht is de aanwezigheid van mensen met een verstandelijke handicap in de gemeente. Een keur van protestantse en rooms-katholieke auteurs, die qua professie met deze problematiek in diverse disciplines ervaring hebben, komen aan het woord en bieden wegwijzers.

De diverse delen van de bundel weerspiegelen het bekende patroon van basisactiviteiten van praktisch kerkelijk handelen: vieren, leren, pastorale presentie, gemeenteopbouw en diaconaat. Vanzelfsprekend verwijzen de auteurs naar elkaar, want het gaat om aspecten van de christelijke geloofsgemeenschap. Het gaat erom te leven met mensen met een verstandelijke handicap, in plaats van iets voor hen te doen! Met behulp van voorbeelden maken de auteurs duidelijk dat mensen met een verstandelijke handicap een eigen plaats innemen in de gemeente.

Sterk ligt het accent op dialogisch bezig zijn. Daarom komt een scala aan werkvormen, zoals het drama, aan de orde. Praktische tips kunnen goed van pas komen in kerkdiensten met verstandelijk gehandicapten. Evert Jonker reikt veel materiaal aan bij de bezinning op „een lerende gemeente met mensen met beperkingen.”

Een andere auteur, werkzaam in het praktijkonderwijs, beschrijft de randvoorwaarden voor de ontwikkeling van een methode levensbeschouwing.

Praktijk
De rubriek ”pastorale presentie” vraagt aandacht voor levensverhalen als middel voor ontmoeting. Op die manier komen we zo dicht mogelijk bij mensen met beperkingen. Op welke wijze moet er gehandeld worden als er sprake is van ingrijpende gebeurtenissen in het leven van een verstandelijk gehandicapte?

Deze uitgave is in eerste instantie geschikt voor mensen die een opleiding volgen waarin ze met de problematiek in aanraking komen. Maar ook voor degenen die bepaalde vormen zoeken voor de noodzakelijke integratie van verstandelijke gehandicapten. De auteurs illustreren de theorie in de meeste bijdragen met casussen uit de praktijk. Dat maakt het boek toegankelijk.

Wel mis ik aanwijzingen en voorbeelden hoe we de boodschap van de Bijbel, met de oproep tot geloof en bekering, zo goed mogelijk kunnen vertellen. Dat komt onder meer omdat deze uitgave geen aandacht geeft aan wat in de rechterflank van de gereformeerde gezindte de afgelopen decennia gedaan is. Ik denk dan vooral aan de catechese en de daaruit voortvloeiende vragen over het doen van belijdenis en de mogelijke deelname aan het heilig avondmaal. Maar ook met aangepaste kerkdiensten is behoorlijk ervaring opgedaan. Dan zie je in de kerkelijke praktijk dat het er niet alleen om gaat om iets voor de verstandelijk gehandicapte te doen, maar om met hen te leven in de christelijke geloofsgemeenschap.

De publicatie wordt afgesloten met een uitgebreid literatuuroverzicht -exclusief de publicaties uit de gereformeerde gezindte- en een overzicht van de personalia van de auteurs.