„Verschrikkelijk”, noemt voorzitter A. Tonca van het Contactorgaan Moslims en Overheid de dood van Van Gogh. „Ik vind zijn opvattingen over de islam afschuwelijk en zeer kwetsend voor de islamitische gemeenschap, maar geen enkel motief rechtvaardigt moord.”

„De Nederlandse democratie heeft opnieuw zware averij opgelopen”, reageren de Turkse sociaal-religieuze beweging Milli Görüs, de Marokkaanse moskeekoepel Ummon en het Amsterdams Centrum Buitenlanders. „De aanslag op Theo van Gogh is een aanslag op de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van religie, de vrijheid die voor ons allen in dit land het leven mogelijk maakt.”

Het Landelijk Overleg Minderheden, dat organisaties van onder anderen Turken, Marokkanen, Surinamers en Molukkers bundelt, vreest dat de moord de verhouding tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Nederland verder onder spanning zal zetten.

De dader „kan geen moslim of zelfs geen mens genoemd worden”, meent de Islamitische Stichting Nederland. „De islam is een godsdienst die vrede, verzoening en tolerantie als grondbeginsel heeft. Daarom wordt de daad volledig afgekeurd door de islam.”

De duistere krachten die achter de moord zitten, moeten worden uitgeschakeld, zodat de diverse bevolkingsgroepen in Nederland samen kunnen blijven leven, meent de Federatie Koerden in Nederland. Van Gogh was bekend en gerespecteerd in de Koerdische gemeenschap. In de jaren ’90 maakte hij de film ”Memo Zwijgt”, over een Koerdische jongen die door zijn ervaringen als vluchteling weigerde te spreken. „Met deze film toonde Van Gogh zijn begrip voor de Koerden en de vele problemen die vluchten met zich meebrengt.”

De moord op Van Gogh mag er niet toe leiden dat mensen in Nederland niet meer voor hun mening durven uitkomen, aldus de Federatie van de Alevitische Gemeenschap in Nederland. De alevieten vormen een liberale stroming binnen de islam. „De samenleving moet zich verzetten tegen intolerante, onverdraagzame stromingen, personen en bewegingen, van welke aard dan ook.”

De Stedelijke Marokkaanse Raad in Amsterdam riep de aangesloten moskeeën op gisteravond een minuut stil te zijn ter nagedachtenis aan Van Gogh. De Marokkaanse website www.maroc.nl staat sinds gisteren op zwart. De site opent met een pagina waarin de moord wordt afgekeurd en deelneming wordt betuigd met de nabestaanden van de regisseur. „Ondanks dat wij fel tegen Van Gogh waren in zijn uitingen tegen de islam, zijn wij uiteraard van mening dat iemand nooit fysiek mag worden aangevallen voor het uiten van zijn mening.”