Naar de top met zelfgemaakte kaas
Kirsten en Aico de Jongh uit het Gelders Haaften begonnen drie jaar geleden een kaasboerderij en behaalden vanaf het begin prijzen met hun kaas, yoghurt en karnemelk. Ze verkopen rechtstreeks aan de consument, leveren aan boerderijwinkels en speciaalzaken.
Kirsten de Jongh (28) is opgegroeid in een rijtjeshuis in Wijk bij Duurstede. Met deze achtergrond lag het niet voor de hand dat Kirsten de Jongh nu samen met haar man Aico (29) de scepter zwaait op kaasboerderij De Buitenhoeve in Haaften een dorp aan de Waal tegenover Zaltbommel. „Ik was wel altijd gek op dieren, ik had cavia’s en zat op paardrijles.”
In drie jaar tijd heeft het stel het veeteeltbedrijf van Aico’s vader met veertig koeien en achthonderd mestvarkens omgebouwd tot een bedrijf met zestig stuks melkvee. Ze maken zuivel en kaas die ze in hun eigen winkel verkopen, met groenten, fruit, vlees en eieren van collega’s uit de buurt.
Na de ochtendkoffie neemt Aico zoontje Riley mee om de stallen te inspecteren. De peuter is dol op de koeien, de kalfjes en de Shetlandpony. Geamuseerd lacht de boer dat de volgende generatie zich warm loopt.
Varkensstal
„Dit was de varkensstal”, zegt Kirsten de Jongh als ze bij de deur van de kaasmakerij haar handen ontsmet. De ruimte met twee enorme roestvrijstalen kuipen oogt smetteloos. Het begin was zwaar: zij combineerde het werk op een kaasboerderij met een lerarenopleiding om eventueel op terug te vallen. Aico verzorgde samen met zijn vader het vee, verdiende ’s nachts in de wegenbouw geld om te investeren én rondde zijn opleiding tot kaasmaker af.
Toen hun kazen al in het eerste jaar bekroond werden en de yoghurt en karnemelk in volgende jaren prijswinnaars bleken, veranderde alles. De bank wilde financieren: ze konden hun tweedehands materialen vervangen en de varkensstal verbouwen tot kaasmakerij annex winkel.
Kefir
Nu maken ze kaas en daarnaast karnemelk, (vruchten)yoghurt, vanille- en chocoladevla, boter, hangop, chocolademelk en kefir (een uit het Midden-Oosten afkomstige gefermenteerde melkdrank).
„Rauwmelkse kaas is smakelijker dan kaas van gepasteuriseerde melk”, vertelt Kirsten. „Het stelt wel hogere eisen aan de hygiëne. Kaas maken is een avontuur, het is iedere keer afwachten hoe het uitvalt. In onze winkel kunnen we dat uitleggen, maar in de supermarkt is niemand om dat toe te lichten.”
Daarom levert De Buitenhoeve vooral aan boerderijwinkels in de omgeving die ze graag naast hun eigen groente, fruit of eieren verkopen.
Na het uitbreken van de coronacrisis stroomden de klanten toe. „Uit angst voor besmetting mijden ouderen de supermarkt en doen hier hun boodschappen. Dat had ik andere ondernemers ook graag gegund.”
Korte keten
Kwaliteit is het geheim van hun succes. „Een ontevreden klant, krijgt direct een nieuw stuk kaas mee. Mond op mond-reclame is voor ons het belangrijkste naast Facebook en Instagram.”
Behalve aan een serie boerderijwinkels en een enkele Plus-supermarkt leveren ze aan de vijf onbemande winkels van Appeltje – Eitje, een Gelderse keten én aan een Russische winkel in Amsterdam waar ze tvorog, een korrelige Russische kaas, voor maken.
Kwaliteit is gebaat bij snelle levering, de korte keten van producent naar consument betekent bovendien dat tussenhandel noch supermarkt aan hun producten hoeven te verdienen. Er gaat minder verloren en er is minder transport nodig is, wat het milieu ten goede komt.
Busje
Op vaste dagen in de week leveren de vaders van het ondernemende echtpaar de bestellingen af. „We hebben een bestelauto en een busje met koeling.”
Ook de moeders, zussen en een tante springen geregeld bij. „Zonder steun van de familie was het allemaal niet gelukt.”
De Buitenhoeve verwerkt een kwart van de melkproductie zelf. Meer dan zestig koeien wil het stel niet. Om optimaal rendement te halen maken ze ook kaas voor een geitenhouder uit de buurt. In de opslag liggen honderden kazen te rijpen. Die moeten om de zoveel tijd worden gekanteld en zes keer gelakt. Zo behouden ze hun smaak en zijn ze optimaal houdbaar.