De spanningen in de regeringscoalitie, vooral over wat er met de miljarden uit het Europees coronaherstelfonds moet gebeuren, waren te hoog opgelopen. Het besluit van Renzi om zijn bewindslieden weg te halen, veroorzaakt nieuwe politieke chaos in het land dat toch al kampt met de coronacrisis.

Renzi dreigde al langer de regering te verlaten omdat hij het niet eens is met de plannen van Conte voor de miljardensteun van de Europese Unie. Zij zouden elke ambitie missen. Ook zou de regering nog niets hebben ondernomen om Europees geld voor de gezondheidszorg te regelen. De nu vertrokken landbouwminister Teresa Bellanova en familieminister Elena Bonetti onthielden zich van stemming in het kabinet over het plan voor de besteding van 209 miljard euro.

Het is zoals vaker in de Italiaanse politiek moeilijk te voorspellen waar de val van de regering toe leidt. President Mattarella moet, zoals gebruikelijk, het initiatief nemen. Hij zou Conte kunnen vragen een nieuwe coalitie te smeden of kunnen aansturen op een regering van nationale eenheid. Dat is volgens Italiaanse media waar Renzi op uit is. Kandidaten om die aan te voeren zijn de voormalige Europese bankchef Draghi en ex-president Cartabia van het Constitutionele Hof. Zij zou dan de eerste vrouwelijke premier van Italië worden.

Conte, een partijloze professor in de rechten, werd als compromisfiguur in 2018 naar voren geschoven om een broze coalitie van de protestpartij Vijfsterrenbeweging (M5S) en de rechtse Lega bij elkaar te houden. Maar die viel in 2019 toch uit elkaar. Conte ging verder met een meer links gerichte coalitie van voornamelijk de M5S en de sociaaldemocratische Democratische Partij, plus wat kleinere partijen inclusief Italia Viva.