Chatelions opmerking „Je hebt leugens, je hebt statistieken en dan heb je het rapport-Deetman” is de voormalige bureaudirecteur en secretaris van de Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR), die nota bene mede zelf de gegevens moest leveren, onwaardig. Hij was ook zelf bij de eindpresentatie. En het eindrapport is aangenomen door de hoge oversten en de bisschoppenconferentie.

Onbekend instituut

De zeer naar binnen gerichte KNR is een organisatie die de belangen van de religieuzen (kloosterlingen) regelt en naar ik hoop ook behartigt. Daarvoor houden de religieuzen de KNR financieel mede in stand. Op haar beurt levert de KNR zaken als nu de afbouw van de kloosters, waarvan er al vele zijn verkocht. Daarnaast biedt zij ondersteuning bij heel veel andere aangelegenheden voor de religieuzen. Het zit Chatelion waarschijnlijk hoog dat er zoveel geld moest worden gegeven aan de slachtoffers van kindermisbruik, en dat dit geld door de religieuzen moest worden opgehoest. Dit maakte het kapitaal van de KNR natuurlijk een stuk kleiner.

Buiten de religieuzen en een aantal instituten en organisaties weet geen mens wat de KNR is. Dus je moet echt een insider zijn, wil je iets van dat instituut begrijpen. Vrouwen hebben weinig kans er een behoorlijke functie te vervullen.

Ik ken (nog) veel religieuzen door mijn vroegere werk. De meesten van hen zijn heel goede mensen, die veertig, vijftig en soms zestig jaar veel goed werk hebben verricht in onderwijs, verpleging en missie. Een deel van de religieuzen verrichtte werk op de drie andere grote continenten. Over hen geen kwaad woord. Zij kunnen op mijn respect en sympathie blijven rekenen, evenals op het werk dat ik nog steeds onbezoldigd voor hen verricht namens mijn laatste werkgever.

Chatelion probeert ook nog het kindermisbruik in de Rooms-Katholieke Kerk (RKK) af te zwakken door te schrijven dat in de rest van de samenleving minstens zoveel kindermisbruik plaatsvindt. Maar dat het in de kerk, in de kloosters gebeurde, is juist extra bedroevend. Dat zou een theoloog toch als eerste moeten beseffen.

Het is niet erg slim van Chatelion een dergelijk boek te schrijven. Eens te meer blijft deze publicatie van hem hangen als laatste poging het kindermisbruik binnen de kerk af te zwakken.

In dat verband bleef ook de laatste bekende uitspraak van kardinaal Simonis hangen. Toch kon ik zijn uitspraak, in gewoon Nederlands ”wij hebben het niet geweten”, heel goed begrijpen. Een zeer geïsoleerd klooster nabij Eindhoven wordt aangemerkt als de locatie waar het misbruik het ergst was. Een plaats waar destijds geen gewoon mens kwam, en het is niet de taak van het Nederlandse episcopaat om de kloosters dagelijks te bezoeken. De kloosteroversten moeten hun kloosters goed en wijs te besturen. De uitspraak van kardinaal Simonis begreep ik dus goed, al was de verwoording ervan slecht.

In januari 2009 vierde de commissie van de missionaire religieuzen in dat klooster bij Eindhoven een jubileum. Het was sowieso geen goede locatie, omdat het winter was (met sneeuw) en de religieuzen (toen al hoogbejaard) daar maar moeilijk konden komen. Aan deze dag kleeft voor mij persoonlijk een heel slechte herinnering. Daardoor kwam ook later, bij het onderzoek van de commissie-Deetman, de geïsoleerde ligging van de kloosters, waardoor het kindermisbruik meer kansen kreeg, in mijn gedachten.

Wonden

De publicatie van het boek van Chatelion is uitzonderlijk dom want het rapport van de commissie-Deetman werd al bijna vijf jaar geleden gepresenteerd en aangenomen door de belanghebbenden: de bisschoppenconferentie, de kloosteroversten en het KNR-bestuur. Eigenlijk was men al een stuk op weg naar het meer helen van de wonden, die nu weer worden opengereten. Juist in de RKK spelen boete en verzoening een grote rol. De bisschoppenconferentie verdient een grote pluim omdat zij nu opnieuw onverkort achter het rapport-Deetman is blijven staan.

De commissie-Deetman zó neerzetten, is onwaardig. Naar zo’n integere politicus, Tweede Kamervoorzitter en burgemeester van Den Haag als Wim Deetman kun je alleen maar terugverlangen.

De auteur is theoloog (exegeet paulinische briefliteratuur) en als secretarieel medewerker verbonden aan een commissie van teruggekeerde missionaire religieuzen in Nederland.