Dat blijkt uit voorlopige cijfers die het sociaal-economisch onderzoeksinstituut Wageningen Economic Research en statistiekbureau CBS donderdag bekend hebben gemaakt.

‘Wageningen’ hanteert als maat het zogeheten inkomen uit het bedrijf per onbetaalde arbeidsjaareenheid (de boer zelf plus meewerkende gezinsleden). Dat komt dit jaar uit op 54.000 euro, tegen 73.000 euro in 2019. De verschillen tussen de diverse deelsectoren zijn echter groot.

Fritesaardappelen

Akkerbouwers kampen met lagere prijzen die hun aardappelen opbrengen. Door de coronamaatregelen zakte de verkoop van fritesaardappelen naar de horeca in. De compensatieregeling van de Nederlandse overheid maakte de gemiddelde verliezen in de sector niet goed.

Vleeskuikenhouders worden ook flink geraakt door de tijdelijke sluiting van de horeca. Hun inkomen halveert dit jaar tot gemiddeld 44.000 euro, het laagste niveau sinds 2013. Scharreleieren werden ook minder verkocht. In de supermarkten was wel meer vraag naar biologische eieren en vrije uitloopeieren.

Ook vleeskalverhouders kampten met minder vraag naar hun product, dat vooral naar Zuid-Europa wordt geëxporteerd. Stallen stonden circa 4 weken langer leeg dan in andere jaren. Het gemiddelde inkomen daalt met 10 procent vergeleken met 2019.

Varkenshouders draaien gemiddeld verlies (zie grafiek). In 2019 hadden ze juist een topjaar, omdat China –de grootste markt voor varkensvlees ter wereld– door een grote uitbraak van Afrikaanse varkenspest met een tekort kampte. In 2020 sloeg diezelfde ziekte toe in Duitsland, waarop China zijn grenzen sloot voor Duits varkensvlees dat vervolgens op de Europese markt moest worden afgezet. Gevolg: een forse prijsval, ook voor Nederlandse varkenshouders.

Die werd nog versterkt door vraaguitval in de foodservice als gevolg van de maatregelen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen.

Melkveehouders zien dit jaar hun inkomen dalen door een combinatie van een lagere melkprijs (-4 procent) en hogere voerkosten.

In de tuinbouw zijn snijbloementelers de dupe van de lockdownmaatregelen, ondanks steun van de overheid. Pot- en perkplantenkwekers hebben juist een goed jaar: omdat veel mensen verplicht thuis moeten blijven, hebben ze meer tijd om in hun tuin te werken en kopen ze meer planten.

Gezonder eten

Andere sectoren die dit jaar profiteren van betere prijzen voor hun producten zijn boomkwekerij, fruitteelt, vollegrondsgroententeelt en geitenhouderij. Door de coronacrisis gingen mensen gezonder eten en kochten ze meer appels en peren, meldt Wageningen Economic Research. Ook aardbeien waren in trek.

Volgens het CBS ontving de land- en tuinbouw dit jaar 340 miljoen euro aan coronasubsidies. Naast de compensatiemaatregelen in de sierteelt en fritesaardappelen gaat het om de NOW-regeling, waar „een flink aantal” boeren en tuinders gebruik van maakte.