Veel helpt hun actie niet; de drone draait weg en niet veel later vuurt het zijn dodelijke lading af op een van de geselecteerde doelen. Science fiction? Sinds Amerika in 2005 is gestart met drone-aanvallen in de tribale gebieden van de Pashtun in Noord-Pakistan en Afghanistan is dit werkelijkheid voor vele mensen.

Dagelijks, wekelijks, maandelijks zijn er aanvallen met raketten vanuit drones. Altijd onvoorspelbaar. Zonder mogelijkheid tot verdediging. Met onzichtbare tegenstanders en zonder dat er iemand aansprakelijk gesteld kan worden voor burgerslachtoffers of andere schendingen van mensenrechten. Tot op de dag van vandaag gaat deze strijd door. Denkt u zich de angst en de onzekerheid eens in. Ontwrichtend voor een samenleving. Het zet de vele Afghaanse vluchtelingen in een ander licht.

Na Amerika heeft Turkije zich sinds een aantal jaren ontwikkeld tot drone-grootmacht. Het land voert momenteel zijn eigen drone-oorlogen in Koerdistan en recent ook in Nagorno-Karabach. Turkse drones hebben daar het verloop van de strijd bepaald. Evenals in Libië. Net als Amerika geven ook de Turken geen rekenschap van nut en noodzaak van de aanvallen. Voor de lokale bevolking is er geen directe verdediging mogelijk. Het brommende geluid van drones in de verte leidt ondertussen tot panische reacties van de bevolking. Waar zal dit keer de raket inslaan?

De techniek rond drones is niet mogelijk zonder kunstmatige intelligentie, geavanceerde sensoren en digitale communicatietechnieken. Allemaal ontwikkelingen van de afgelopen decennia die resulteren in steeds meer zelfsturende en autonome machines. Een zegen voor (nood)hulpdiensten. Een vloek op het slagveld. Nieuwe technologie geeft mensen macht. Hoe beter mijn technologie ten opzichte van die van een ander, hoe meer macht ik kan uitoefenen over de ander. Zowel ten goede als ten kwade.

Goed omgaan met macht, dat kunnen we niet als mensen. Macht maakt ons onbetrouwbaar en op onszelf gericht. Macht moet daarom altijd begrensd worden. Dat is de grote les die geleid heeft tot onze westerse democratie. Het is niet voor niets dat elke vier jaar de macht van de minister-president en de regerende partijen gebroken wordt. Het is ook niet voor niets dat er vorige week een artikel in het RD (1-12) stond over een verbod op kunstmatige intelligentie in zelfbeslissende en zelfsturende wapens. Als we dat met elkaar niet bijtijds op wereldschaal regelen, ontstaan er vroeg of laat extreem dodelijke situaties. Denk aan de gifgasoorlog in de Eerste Wereldoorlog. Of het gebruik van atoomwapens aan het eind van de Tweede Wereldoorlog. Het is niet voor niets dat er sindsdien regels zijn opgesteld.

Helaas geldt het verbod op gifgassen niet voor planten en insecten. De fabrikanten van het gifgas uit de Eerste Wereldoorlog hebben hun kennis en kunde later ingezet om landbouwgiffen te ontwikkelen. De gevolgen herkennen we vandaag de dag in extreme afname van biodiversiteit. Alle begrenzingen achteraf ten spijt, want vergeet niet dat ook kleine getallen langzaam optellen tot enorme hoeveelheden.

In het licht van de worsteling van ons mensen in het omgaan met macht is de Heere Jezus tot voorbeeld. Hoewel Hij alle macht heeft, begrensde Hij Zichzelf om als afhankelijk en hulpbehoevend Mens op aarde te leven. Hij is zó almachtig dat Hij het aandurfde zwak te zijn. Wanneer Hij Zijn almacht toonde, bedoelde Hij nooit Zichzelf, maar had dit altijd de gehoorzaamheid aan, en de lofprijzing van, God de Vader als doel. Alleen zó gebruiken ook wij onze technische macht op de juiste manier.

De auteur studeerde Sustainable Energy Technology en is docent aan de opleiding Werktuigbouwkunde op het Hoornbeeck College.