Het woord ”kolonialisme” geeft een vieze smaak in de volksmond. Het staat voor machtsmisbruik, racisme, geweld, slavernij, uitbuiting en zieltjeswinnerij.

Nu was de koloniale werkelijkheid veel genuanceerder dan dit rijtje woorden doet vermoeden. Maar dat betekent niet dat het opgeroepen beeld volstrekt onjuist is. Zo bezat Nederland van 1612 tot 1872 een tiental forten langs ”de Goudkust”, het huidige Ghana. Het belangrijkste ervan was kasteel Elmina, waarvandaan zo’n honderdduizend Afrikaanse mannen, vrouwen en kinderen verscheept werden als slaven. Een bezoekje is genoeg om grondig te genezen van overtollige trots op het vaderlandse verleden. De Gouden Eeuw had zwarte randen.

Kolonialisme en zending

Soms ging het toenmalige kolonialisme hand in hand met zending. Er zijn veel voorbeelden van overheden die actief het zendingswerk hinderden vanwege handelsbelangen. Sterke staaltjes hiervan zijn te lezen in de zendingsgeschiedenis van China. De Britse Oost-Indië Compagnie was begin 19e eeuw nog mordicus tegen zending. In 1860 dwong de Britse overheid door de Tweede Opiumoorlog de mogelijkheid af om grootschalig legaal opium van India naar China te exporteren. Grote delen van de Chinese bevolking raakten hopeloos verslaafd. Het land verpauperde en miljoenen mensen stierven. Saillant detail: het verdrag dat de opiumhandel legaliseerde, dwong China ook om zending toe te staan.

Ook de geschiedenis van de zending zelf is niet altijd verheffend. Hoewel veel zendingswerk gezegend werd, waren er ook wantoestanden. Het verslag van ds. Michiel Christiaan Vos (1759-1826) over de situatie in de voormalige Nederlandse kolonie Ceylon is veelzeggend. Hij maakt gewag van luie, handeldrijvende Nederlandse predikanten die als vorsten rondreisden en christenen ‘maakten’ door honderden mensen per dag te dopen die nauwelijks in de waarheid onderwezen waren. Ook schrijft hij over boeddhisten die lid waren van de Gereformeerde Kerk en deelnamen aan het Heilig Avondmaal.

Nieuw kolonialisme

De achterliggende decennia heeft zich een nieuwe vorm van kolonialisme ontwikkeld die erger is, en misschien ook bloediger. De moedige rooms-katholieke Nigeriaanse Obianunu Ekeocha, oprichter van de organisatie ”Culture of Life Africa”, stelt dit aan de orde in haar boek ”Target Africa, Ideological Neocolonialism in the Twenty-First Century”. Het boek is goed geschreven en uitstekend gedocumenteerd. Zij vertelt het verhaal van miljarden die geïnvesteerd worden door overheden, internationale organisaties en filantropen om Afrika te ‘bevrijden’ van traditionele, conservatieve opvattingen over huwelijk, gezin, seksualiteit en de beschermwaardigheid van het leven. En ze toont aan dat het niet alleen een kwestie van geld is. Ook op andere manieren worden massieve drang en dwang uitgeoefend door westerse landen.

In vrijwel alle Afrikaanse landen is de overgrote meerderheid ervan overtuigd dat kinderen een geschenk zijn, en dat het leven beschermwaardig is vanaf de conceptie, zo blijkt uit een wereldwijd onderzoek van Pew Research Center in 2014. Dat geldt zelfs in het kleine aantal landen in Afrika waar abortus legaal is, zoals Zuid-Afrika en Tunesië.

Het Westen denkt er echter anders over en zijn wil is wet. Westerse leiders geloven in het grote gevaar van explosieve groei van de wereldbevolking in combinatie met klimaatverandering. Een drastische beperking van het aantal kinderen dat geboren wordt, is volgens hen urgent. Daarom moet een totale cultuurverandering bewerkstelligd worden die de traditionele, als achterhaald beschouwde opvattingen uitroeit. Dat gebeurt met verhullende worden zoals ”reproductive rights”, ”woman’s rights” en ”population control”. En het gaat niet alleen over geboortebeperking. Alle verworvenheden van de seksuele revolutie worden opgedrongen. Genderideologie is de norm.

Leugens worden daarbij niet geschuwd, zoals de stelling dat veilige abortus essentieel is voor vermindering van zwangerschapsterfte. De feiten weerspreken dit. Inderdaad, de relatieve zwangerschapsterfte ligt hoog in Afrika, vooral door gebrekkige gezondheidszorg. Legalisatie van abortus lost dit niet op. Zuid-Afrika behoort tot de landen met de meest liberale abortuswetgeving ter wereld. Het aantal abortussen steeg er van 26.519 in 1997 tot 89.126 in 2014. Dit illustreert hoe wreed het nieuwe kolonialisme kan zijn. De zwangerschapsterfte is er nog steeds heel hoog, hoger zelfs dan in Botswana, een arm land waar abortus verboden is.

Klimaatalarmisme

De drang om onze seksuele revolutie alom te verbreiden, wordt versterkt door de wereldwijde beweging van klimaatalarmisten. Een belangrijke gemeenschappelijke noemer is ”population control”. Veel klimaatactivisten zien bevolkingsgroei als een tikkende tijdbom. De Amerikaan Michael Shellenberger, een bekende seculiere wetenschapper die zich al tientallen jaren inzet voor duurzaamheid, analyseert dit in zijn boek ”Apolocalypse Never”.

Shellenberger is onder meer expert reviewer voor het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPPC), maar is geen alarmist en wil zich baseren op feiten. Hij rekent af met veel mythes. Hij laat zien dat bevolkingsgroei belangrijk is voor welvaartsontwikkeling en dat dit niet hoeft te leiden tot honger. Ook toont hij aan dat het dwaasheid is om in ontwikkelingslanden geen fossiele brandstoffen te gebruiken. Steenkolencentrales kunnen bijdragen aan een schoner milieu als hierdoor traditionele houtstook vermindert. ”Leapfrogging”, het idee dat je vuile vormen van energieproductie kunt overslaan door direct volledig naar zonne- en windenergie te gaan, is een loze belofte. Het is duur, onbetrouwbaar en ontoereikend. Rijke landen dwingen arme landen een weg op die ze zelf niet gaan.

Er is meer te zeggen over het nieuwe kolonialisme. Neem de sterk groeiende invloed van China. Terwijl het Westen verlichte ideeën vebreidt, worden vrijwel alle infrastructurele projecten in Afrika gefinancierd en uitgevoerd door Chinese bedrijven. De afhankelijkheid van China en de invloed ervan zijn navenant.

Terug naar Ekeocha. Ze verwijst meerdere keren naar Nederlandse organisaties die een voortrekkersrol hebben in het nieuwe kolonialisme, waaronder de Nederlandse overheid. Nederland is weer een koloniale mogendheid geworden. Het is hoog tijd om afstand te nemen van het koloniale heden.