Met een 20 centimeter lange sleutel opent Cees Mollema de kerkdeur. In de kerkzaal is het stil. In de beide zijmuren zitten tweemaal drie gebrandschilderde ramen, gemaakt door Ype Staak, met Friese familiewapens erin. Boven de deur is een kleine galerij aangebracht, met daarop een Vierdag-orgel met drie stemmen. Achter de orgelkas bevindt zich de consistorie, met een houten tafel en vier stoelen. Het dak wordt gedekt met een groen geschilderd houten tongewelf.

Uurwerk

Mollema (75) is namens de plaatselijke commissie van de Stichting Alde Fryske Tsjerken medebeheerder van de kerk. Hij komt hier tweemaal per dag, om het oude uurwerk op te winden. „Er zijn weinig mensen die zo vaak in de kerk komen als ik.” Mollema gaat ook weleens zomaar even in een kerkbank zitten. „Ik houd van deze ruimte, van de rust. Daar kun je in deze snelle tijd soms zomaar behoefte aan hebben, om gewoon even tot rust te komen. Een mens heeft een ziel. En een ziel heeft rust nodig. Na dit leven zal er toch ook nog wat zijn.”

Deze kerk heeft trouwens ook een ziel, zegt Mollema. „Daar staat de kansel, waar vandaan het Woord gepreekt wordt. Daar ligt de Bijbel. Die geloofssymbolen geven deze ruimte een ziel. Als ik hier binnenkom, treft dat me altijd weer. Hier word je bij het grote verhaal betrokken, bij het verhaal van God. Dat kan me ontroeren.”

Rechts van het gangpad staan losse stoelen, links ervan oude kerkbanken. Als de kerk vol zit, zijn er zo’n zeventig tot tachtig bezoekers. „Dat komt alleen nog bij een begrafenis voor. En in deze coronatijd komt zelfs dat niet meer voor.”

Aan een van de wanden hangt de tekst: „As de leafde yn it spul is, binne der gjin sleatten te breed en gjin hikken te heech” (Als de liefde in het geding is, zijn er geen sloten te breed en geen hekken te hoog). Op de kansel ligt een opengeslagen Bijbel, verpakt in doorzichtig folie. De oude statenbijbel ligt bij Mollema thuis. Die moet eerst gerestaureerd worden. Op een plankje in de preekstoel ligt de Bijbel in het Fries: „Bibel út de oarspronklike talen op ’e nij yn it Frysk oerset.”

Links en rechts van de dooptuin staan de kerkenraadsbanken, voor de ouderlingen rechts, voor de diakenen links. Bij de diakenenbank hangen twee Friese ‘ponkjes’ aan lange stokken aan de muur.

Aan de kanseltrap is de doopvont opgehangen. Wanneer is er voor het laatst gedoopt? Mollema: „Tien jaar geleden misschien? Ja, schrijf dat maar op. Meer dan tien jaar geleden.”

Klokkenstoel

Het kerkje van Goingarijp wordt nog om de drie, vier weken gebruikt voor een kerkdienst. Dan zit het zo’n beetje halfvol. Op oudejaarsavond vindt hier het oudejaarstreffen van het dorp plaats. Tussen vier en zes uur ’s middags wordt dan de klok geluid. Dan is het hele dorp aanwezig, voor een glas chocolademelk of glühwein.

Achter de kerk staat een enorme klokkenstoel op acht zwart gebeitste houten poten. De ruim 1100 kilo zware klok is gegoten door Geert van Wou en dateert uit het jaar 1527. Buiten de kerk liggen de graven. Dierbare teksten spreken over de mens die kwam en weer ging, van verdriet en droefheid, over het heengaan van heit of pake, mem of beppe, van Feikje, Klaaske, Tjitze, Janke en Herre. Op een zerk staat geschreven: „It is goed sa.”

„Het dorp wil de kerk niet kwijt”

In 1978 ging de kerk van Goingarijp (bij Joure) over naar de Stichting Alde Fryske Tsjerken. „Toen kon het kleine dorp financieel niet meer voor het gebouw zorgen”, zegt Mollema, de kerkbeheerder. De Stichting Alde Fryske Tsjerken bestaat 50 jaar. In die 50 jaar zijn 52 kerken, 7 begraafplaatsen en 2 klokkenstoelen gered van de ondergang.

Kerken van de stichting krijgen eerst een opknapbeurt en daarna zo mogelijk weer een publieke bestemming. In Goingarijp is in verband met de 250e verjaardag van de kerk een grote donateursactie gehouden. Huis aan huis werden 130 brieven rondgebracht. Het leverde veertien nieuwe donateurs op. Mollema: „Dat is toch een prachtig resultaat. Het dorp wil de kerk niet kwijt.”