„Twee lidstaten hebben hun bedenkingen uitgesproken tegen één element van het pakket”, aldus Duitsland, dat de EU dit halfjaar voorzit. „Maar niet tegen de inhoud van het akkoord over de meerjarenbegroting.” De twee dwarsliggers zijn inderdaad Hongarije en Polen, bevestigen ingewijden. Boedapest en Warschau hadden hun verzet al een- en andermaal aangekondigd.

Door de tegenstand van Hongarije en Polen werden de ambassadeurs van de EU-landen het ook niet eens over het plan voor nieuwe Europese belastingen om de nieuwe uitgaven te dekken. Daarvoor is, net als voor de begroting, de steun van alle lidstaten nodig.

Hongarije en Polen worden er al langer van beschuldigd kritische journalisten en onafhankelijke rechters het werk onmogelijk te maken. Ze klagen dat de EU het met de nieuwe regels ten onrechte op hen heeft gemunt.

Europarlementariër Manfred Weber, de fractievoorzitter van de EVP waarbij ook de partij Fidesz van de Hongaarse premier Viktor Orbán is aangesloten, zegt dat de Hongaarse en Poolse regeringen moeten stoppen met „fictieve oppositie creëren”. „Het debat over de rechtsstaat gaat niet over één land, of over oost en west. Het mechanisme is neutraal en geldt voor iedereen op dezelfde wijze.”

GroenLinks roept regeringsleiders op niet te buigen voor Hongarije en Polen. Europarlementariër Bas Eickhout: „Compromissen sluiten hoort bij de Europese politiek. Maar dit is geen gewoon meningsverschil. Polen en Hongarije minachten het fundament van de Europese samenwerking: respect voor de democratie en de rechtsstaat.” Het is volgens Eickhout tijd voor een duidelijke boodschap van premier Mark Rutte en andere regeringsleiders aan Orbán en de Poolse premier Mateusz Morawiecki: „Wij bewegen geen millimeter in de richting van autoritaire regeringen.”