„Juist omdat de slachtoffers zich bevonden in de basiliek, zijn deze mensen aangevallen en vermoord. Zij werden gezien als een doel dat gedood moest worden”, schrijft de bisschoppenconferentie van de Rooms-Katholieke Kerk (RKK) in Frankrijk in een donderdagmiddag verspreide verklaring. De bisschoppen stellen dat de rooms-katholieken „ondanks de pijn die hen benauwt, weigeren toe te geven aan de angst” en dat zij „met heel het land het hoofd willen bieden aan deze verraderlijke en redeloze dreiging.” Ze riepen de Franse kerken ertoe op om de klokken te luiden, iets wat donderdagmiddag om 15.00 uur massaal gebeurde. In Parijse Saint-Sulpice werd aansluitend een mis gehouden ter gedachtenis aan de slachtoffers. Donderdagavond ontmoet Michel Aupetit, aartsbisschop van Parijs, de Franse premier Jean Castex.

Lees ook

Moordpartij in kerk in Franse stad Nice

Marteldood

De bisschoppenconferentie stelt dat de terreurdaad in Nice de „marteldood van pater Jacques Hamel” in herinnering roept. Priester Hamel werd in juli 2016 vermoord door twee jonge sympathisanten van terreurgroep Islamitische Staat (IS), terwijl hij de mis bediende in een voorstad van Rouen. De aartsbisschop van Rouen, Dominique Lebrun, stelde destijds dat de deuren van de kerk niet uit angst gesloten moesten worden. Met de woorden „we moeten onze kerken niet sluiten”, herhaalde hij die oproep donderdagmorgen in een interview op de website van het rooms-katholieke weekblad La Vie.

Toch besloot bisschop van Nice André Marceau donderdag dat alle kerken in de Zuid-Franse stad tot nader order gesloten zouden worden en onder toezicht van de politie zouden komen te staan. „Moge de geest van de genade van Christus zegevieren over deze barbaarse daden”, zei hij in een statement.

Paus Franciscus liet al snel na de aanslag weten „te bidden voor de slachtoffers en hun naasten.” Via Twitter gaf hij ’s middags de volgende reactie: „Ik ben dicht bij de katholieke gemeenschap van Nice, in rouw na de aanval die de dood heeft gezaaid op een plaats van gebed en vertroosting. Ik bid voor de slachtoffers, voor hun families en voor het geliefde Franse volk, opdat zij kunnen reageren op het kwaad door het goede.”

Afgrijzen

De koepel van Franse protestanten FDF sprak donderdagmiddag in een verklaring zijn „verontwaardiging en afgrijzen” uit over de aanslag in Nice. De FPF deed dat „in broederlijke gemeenschap met alle christenen en meer in het bijzonder met de katholieken die getroffen zijn.” „Terwijl we helder blijven over de ernst van de situatie die onze samenleving doormaakt, willen we elkaar samen vasthouden rond de boodschap van het Evangelie, een boodschap van vertrouwen en hoop”, staat verder in de verklaring te lezen. Daarbij verwijst de koepel naar de woorden van Jeremia 29:11b: „Dat Ik u geve het einde en de verwachting.”

Heftiger reacties

Ds. G. Lustig, die is uitgezonden door zendingsorganisatie GZB, woont met zijn gezin in het Zuid-Franse Montpellier en is als predikant en missionair toeruster werkzaam binnen de UNEPREF (Union Nationale des Églises Protestantes Reformées Evangéliques de France). Hij constateert dat de spanningen in Frankrijk de laatste weken hoog zijn en dat de reacties heftiger worden. „Ook de anti-religie-sentimenten in de neutrale staat die Frankrijk graag wil zijn. Of het verstandig was om vorige week op een regionaal overheidsgebouw in Montpellier de cartoons van Mohammed te projecteren is de vraag. Reactie roept reactie op. De kerken merken ook dat er soms met argwaan naar hen wordt gekeken en willen veel liever die christelijke houding laten zien.”

Wat er nu gebeurt in Nice is verschrikkelijk, aldus ds. Lustig. „Daarin proeven we dat het christendom, dat vooral als een Westerse religie wordt gezien, het doelwit wordt van een aanslag.” Donderdagavond maakt de regering meer bekend over wat de huidige situatie betekent voor kerken. „De lockdown zorgt er bovendien voor dat de kerkdiensten de komende maand niet meer kunnen plaatsvinden. Met de gebeurtenissen van vanmorgen denk ik dat we –als dat wel mogelijk was geweest– met een zekere huiver komende zondag waren samengekomen. Het is voor Frankrijk een zwarte dag. Voor de kerken een tijd van spanning en onzekerheid.”

De gebeurtenissen raken ds. Lustig ook persoonlijk, vertelt hij. „We werden opgeschrikt door de aanslag. Je vraagt je af: Waarom in een kerk? Zijn we als kerk, als christenen nog wel veilig in de huidige samenleving waarin zoveel tegenstrijdige sentimenten leven? Voor ons roept deze dag direct herinneringen op aan de vorige aanslag in Nice –op 14 juli 2016– waar mijn gezin en ik op de boulevard van Nice direct bij betrokken waren. We zijn bewaard gebleven, maar je merkt dat alles weer boven komt: het sterke gevoel van onveiligheid, de schrik, het verdriet maar ook de boosheid die zo’n aanslag oproept bij de mensen om je heen. Dan vraag je je af: In wat voor een samenleving leven we en hoe ziet de toekomst eruit?”

Ander geluid

De predikant zegt dat de kerk, net als in 2016, „een ander geluid wil laten horen. Zoek veiligheid, rust en vrede bij de Heere God, Die regeert en leg je leven biddend in Zijn handen. Hoe klein en kwetsbaar we ook zijn, de machten van het kwaad zullen uiteindelijk niet overwinnen. Jezus Christus heeft overwonnen en het is Zijn gemeente waar ook in de wereld.

Al kunnen we in Frankrijk niet lijfelijk meer samenkomen de komende tijd, toch zal er steeds het voortdurende gebed blijven. Persoonlijk, samen in de kleine kring en zo mogelijk online. Dat bemoedigt ons.”