Column (ds. Belder): Gezwam
„Die hoed staat wel erg scheef”, wijst mijn vrouw. „Moet je die dikbuik daar zien, met die grappige muts”, vul ik aan. „En die … dat lijkt wel een lampenkap. En die… net een parasol.” Wij hebben de smaak te pakken en vermaken ons tijdens een uitbundige hoedenshow met een veelheid aan modellen, kleuren en maten. „Er komt geen eind aan al die aardige vormen en kleuren”, schreef dr. Jac. P. Thijse een eeuw geleden in een van de vermaarde Verkade-albums. Ja, dit is een zwamverhaal.
Onder het hoge groen van elkaar naar de kroon stekende naaldbomen staan ze. Onder van kleur verschietend loof- en kreupelhout dat rode, gele en bruine accenten legt. In humus en rottend hout spinnen ze eindeloze ondergrondse draden, om vervolgens als paddenstoelen tevoorschijn te schieten. Andere zoeken het hoger op. Als giga-oren kleven ze vast aan bomen, die daar niet van gediend zijn. Sommige lijken op biefstukken en nodigen uit tot happen. Wij passen. Er zijn te veel giftige typen. Schijn bedriegt.
De herfst is in het land. Alles rijpt voor rot. Het is paddenstoelentijd. De opruimbrigade is actief. De een zijn ondergang is de ander zijn opgang. De wind waait guur. Hij zit in de noordoosthoek. Wij laten ons er niet door uit het veld slaan, maar maken onze dagelijkse wandeling. Een specht timmert langdurig op een boom. Een uil kijkt vanuit hoge positie met hartvormig gezicht en priemende ogen nieuwsgierig op ons neer. Bleek licht valt door gaten in dunnend bladerdak en tekent vale plekken op de bosbodem. Porseleinzwammen glanzen. Statige parasolzwammen staan te pronk. Stinkzwammen doen hun naam eer aan. Iemand heeft geknabbeld aan de hoed van eekhoorntjesbrood. Vliegenzwammen met vuurrode witgestippelde hoeden stelen de show. Ze boren zich een weg door zachtgroen mos. Maar altijd moet er een berk of spar in de buurt zijn om mee samen te werken. Het is geven en nemen, echt coöperatief.
Veel paddenstoelen liggen ondersteboven. Het werk van kinderen? Eerder van wroetende varkens die het bos overbevolken en er een zwijnenstal van maken.
Nu de vorst het land dreigt binnen te glippen zal het snel gedaan zijn met het gezwam. Van kou zijn de meeste niet gediend. Ze zullen zich rap terugtrekken en ondergronds gaan.
Bosbeheerders vrezen de komende dagen een stormloop naar hun terreinen. Herfstvakantie. Geen probleem zolang bezoekers de regels niet aan hun wandelschoenen lappen. Word natuurkijker. Hurk met je kind eens neer bij een paddenstoel en verwonder je over de schepping en haar Maker.