Dat blijkt uit onderzoek van het Economisch Instituut Midden- en kleinbedrijf (EIM) in opdracht van het Vakcentrum Levensmiddelen, de organisatie voor zelfstandige ondernemers in de levensmiddelendetailhandel. Door de prijzenoorlog -die deze week precies een jaar duurt- is de omzet van supermarkten met 3,1 procent gedaald. Vooral kleine zelfstandige ondernemers zijn de dupe.

„De cijfers liegen er niet om”, aldus voorzitter H. van der Geest van het Vakcentrum vrijdag. „Wij zijn best wat gewend, maar we spreken niet meer van fatsoenlijke concurrentie. Er is sprake van verdringingspolitiek.”

Tweederde van de supermarkten heeft geplande investeringen teruggedraaid. Ook zetten ondernemers voorgenomen bedrijfsuitbreidingen op een lager pitje. Lokale activiteiten als sponsoring of een bezorgservice zijn er al helemaal niet meer bij.

Het EIM verwacht dat de aantallen winkels en medewerkers in de supermarktbranche verder zullen teruglopen. Vorig jaar daalde het aantal supermarkten met ongeveer 1 procent, 17.000 werknemers moesten op zoek naar een andere baan.

Het Vakcentrum pleit voor wetgeving die het verkopen onder de inkoopprijs verboden maakt. Dat is nu al in acht Europese landen het geval. Winkeliers moeten uit concurrentieoverwegingen producten met verlies verkopen. „We willen geen betuttelende overheid, maar de noodzaak van een verbod op verkoop met verlies is nu groter dan ooit”, aldus Van der Geest.

Vooral veelverkochte merkproducten als koffie van Douwe Egberts, thee van Pickwick en pindakaas van Calvé gaan op dit moment met verlies de deur uit. Bij sommige artikelen loopt dit verlies per stuk op tot 70 eurocent.

De brancheorganisatie doet verder een beroep op banken om kleine ondernemers risicokapitaal te verschaffen. Nu zijn veel winkeliers gedwongen via het hoofdkantoor van de winkelformule een lening aan te vragen. Dat leidt volgens het Vakcentrum tot wurgcontracten. „Commerciële organisaties vragen onevenredige prestaties in de vorm van een hogere rente en wijzigingen in de bedrijfsvoering.”

A. Schreijer (CDA), lid van de Kamercommissie voor Economische Zaken, nam vrijdag het onderzoeksrapport in ontvangst. Zij liet weten dat het onderwerp op korte termijn bij verschillende agendapunten aan de orde zal komen. Schreijer is voorstander van wetgeving en verwacht een kamermeerderheid voor de aanpak van verkoop met verlies. In de praktijk zal kartelwaakhond NMa zich met toetsing van deze wetten gaan bezighouden.

voetnoot (u17(Zie ook pag. 19: ”Scherven van de prijzenslag”.