Proef: Helft zzp-opdrachten vraagt eigenlijk om dienstverband
Bijna de helft van opdrachten van zelfstandigen zonder personeel die onderdeel waren van een test van het ministerie van Sociale Zaken vraagt eigenlijk om een arbeidsovereenkomst. Dat blijkt uit de eerste resultaten van een proef met een ‘webmodule’, die werkgevers kunnen gebruiken om te checken of de zzp-constructie wel terecht is.
De vraag of zzp’ers voor veel bedrijven eigenlijk als werknemer werken, houdt de politiek al tijden bezig. Opdrachtgevers hoeven over zzp’ers geen loonbelasting en werknemersverzekeringspremies te betalen, aan werknemers wel. Een webmodule moet hulp bieden om aan te geven of iemand een zzp’er is die een opdracht uitvoert, of eigenlijk werkzaamheden verricht van iemand in loondienst.
Er zijn 84 opdrachten geanalyseerd. Die zijn niet per definitie representatief, benadrukt minister Wouter Koolmees. Bovendien gaat het alleen om opdrachten waarbij zzp’ers zijn ingehuurd om arbeid te verrichten. Niet om zzp’ers die hun producten aan een bedrijf verkopen. Bij die groep is van een verkapt dienstverband vrijwel nooit sprake.
Experts van de overheid en externe deskundigen hebben gekeken naar de vragenlijsten die werkgevers hebben ingevuld. Uit de eerste opdrachten is 25 procent ‘legitiem’: ze zouden een opdrachtgeversverklaring kunnen krijgen. In 48 procent van de gevallen vragen de opdrachten om een arbeidscontract. In 27 procent van de gevallen kon er geen uitsluitsel gegeven worden.
„Het is zonder meer zorgwekkend te noemen dat in de geteste groep in ongeveer de helft van de gevallen waarschijnlijk ten onrechte buiten dienstbetrekking wordt gewerkt”, zegt Koolmees.
Wel kan de webmodule een uitkomst bieden: opdrachtgevers krijgen zo meer duidelijkheid over de overeenkomst die ze met een zelfstandige hebben gesloten. Uiteindelijk moet de webmodule aan „een groot deel van de opdrachtgevers” duidelijkheid geven. „Alhoewel er altijd sprake zal blijven van een foutmarge, is deze naar de mening van het kabinet aanvaardbaar”, aldus Koolmees.
De webmodule is alleen nog niet klaar. In afgeslankte vorm wordt hij dit najaar wel opengesteld voor alle bedrijven. Opdrachtgevers kunnen de vragenlijst dan vrijwillig invullen en inzien of het om een verkapt dienstverband gaat, of ze terecht een zzp’er inhuren voor het werk of dat er geen uitsluitsel kan worden gegeven. „Maar deze uitkomst heeft nog geen juridische status”, benadrukt de bewindsman.