„Kunt u mij horen?” „Hallo?” „We zien en horen u niet.” De deels digitale vergadering van de LIBE-commissie (burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken) van het Europees Parlement verliep donderdag niet zonder slag of stoot. Op de agenda stond de Griekse grenssituatie.

In februari –net voordat de coronacrisis de Europese Unie trof– besloot Turkije om migranten die naar de EU wilden reizen niet meer te stoppen. Bij de Griekse grens werden ze tegengehouden; grote groepen migranten belandden in niemandsland tussen beide grenzen. De Turkse autoriteiten hebben ze daar eind vorige week tijdelijk weggehaald vanwege de dreiging van het coronavirus.

Eurocommissaris Margaritis Schinas (Migratie) liet de commissie donderdag weten dat de situatie aan de Turks-Griekse grens is gestabiliseerd. Hij voegde eraan toe dat de oplossing van de kwestie aantoont dat „niemand de EU kan chanteren, intimideren of pesten.” Toch blijven de toestanden rond migratie in Griekenland volgens Schinas zorgelijk vanwege een „bijkomende dreiging”: Covid-19.

Ook Eurocommissaris Ylva Johansson (Binnenlandse Zaken) wees op de gevaren van het coronavirus. Volgens haar kan een verspreiding van het virus in de vluchtelingenkampen, die het grote aantal mensen die er verblijven amper aankunnen, leiden tot een „enorme humanitaire crisis.”

Johansson liet weten dat er verschillende stappen worden ondernomen om zo’n ramp te voorkomen. Zo worden de meest kwetsbare mensen vanuit de kampen verplaatst naar hotelkamers die nu juist leeg zijn. Dat zou moeten voorkomen dat ze met het virus besmet raken.

Herplaatsen

Ook zal vanaf volgende week worden begonnen met het herplaatsen van 1600 migrantenkinderen- en jongeren die niet worden begeleid door een volwassene. Luxemburg zal als eerste land verschillende minderjarige migranten opnemen. Andere landen lopen vanwege de coronacrisis vertraging op met het opnemen van minderjarigen, zei Johansson.

Mocht er een corona-uitbraak plaatsvinden in een kamp op de Griekse eilanden, dan is er geen evacuatie naar het vasteland mogelijk, liet de Griekse minister van Migratie, Notis Mitarachi, weten. Er zouden onvoldoende plekken zijn waar ze de migranten kunnen huisvesten.

Eurocommissaris Schinas gaf tijdens de vergadering aan dat de Commissie blijft werken aan een nieuw Europees migratiepact. Eerder mislukte een gemeenschappelijke migratieregeling omdat Hongarije, Polen en Tsjechië weigerden migranten op te nemen. Het Europees Hof van Justitie stelde donderdag echter in een zaak die was aangespannen door de Europese Commissie dat het handelen van de drie EU-landen in strijd is met Europees recht. De uitspraak werd positief ontvangen door de Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. De voorzitter zei de uitspraak over de verantwoordelijkheid van lidstaten mee te nemen „in de nieuwe migratiewetgeving die we na Pasen zullen presenteren.”

Hongarije ligt binnen de Europese Unie op dit moment niet alleen vanwege zijn migratiestandpunt onder vuur, maar ook vanwege de maatregelen die het land trof in de strijd tegen corona. Premier Viktor Orban kreeg maandag via een wet verregaande bevoegdheden. De EU-Commissie sprak het land daar specifiek op aan. Het leidde ook binnen de Europese Volkspartij, waar Orbans partij Fidesz in het Europees Parlement bij aangesloten is, tot frustratie. Verschillende andere leden, waaronder het CDA, riepen donderdag in een brief op om Fidesz uit de Volkspartij te zetten.