Begin deze week leek een deel van het publiek in Israël nog niet echt doordrongen van de dreiging van corona. Vele burgers gedroegen zich alsof de vakantie rond het vieren van het Joodse Pesach vervroegd was aangebroken. Ze gingen gezellig naar het strand of naar de parken met kinderen of vrienden.

Inmiddels is het kwartje gevallen. De gezichten staan somber. Burgers houden twee meter afstand van elkaar en op straat is het bijna net zo rustig als op sjabbat. Mijn echtgenote hoeft nu niet meer naar haar werk, maar haar salaris wordt voorlopig gelukkig wel uitbetaald. Elke dag bellen we drie of vier vrienden of collega’s om te vragen hoe ze het maken. Persconferenties en interviews gaan per telefoon of laptop en kerkdiensten volgen we online.

Het dringend appel om thuis te blijven is inmiddels veranderd in een bevel, waarvan alleen mag worden afgeweken bij noodzaak. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu schakelde zelfs de veiligheidsdienst in. Die mag wat hem betreft mobiele telefoons traceren om te controleren waar coronapatiënten zich bevinden en met wie ze in aanraking zijn gekomen.

Het Hooggerechtshof stelde echter terecht dat het parlement dit omstreden besluit had moeten goedkeuren. Het virus is geen excuus. In deze tijd van video- en telefoonverbindingen is beraad mogelijk, ook als parlementariërs fysiek van elkaar zijn verwijderd. Voor Netanyahu en zijn partij Likud mag de noodsituatie geen excuus zijn om de democratische verworvenheden te negeren.

Interessant is ook om te zien hoe het publiek zich op sociale media gedraagt. Het is verontrustend dat sommigen het gevaar bagatelliseren. Ze weten te melden dat „aan de griep veel meer mensen sterven” of dat „het vooral zieke ouderen zijn die aan de ziekte overlijden.” Maar de griep doet al veel langer de ronde dan Covid-19 en het percentage dat aan de griep overlijdt is veel lager. Bovendien is elk mensenleven kostbaar, jong en oud.

De vreemdste reacties staan op Amerikaanse religieuze websites. Begin dit jaar nog kon het allemaal niet stuk met president Donald Trump op de troon: een vredesplan voor Israël en Palestina dat de politieke ambities van de Palestijnen de grond inboort, stijgende cijfers op de beurs en een opwekking die op het punt stond te komen.

Maar nu wordt president Trump opeens aangevallen door de media, de Democraten en linkse stemmers, aan de vooravond van wat zijn herverkiezing had moeten worden. Dat doen ze door het gevaar van het coronavirus op te blazen en te beweren dat de president de ernst niet op tijd inzag.

De Israëlische regering daarentegen nam de dreiging zeer serieus. In de afgelopen dagen verscheen premier Netanyahu verschillende keren om een uur of negen ‘s avonds op televisie. Met een somber gelaat kondigde hij de afgelopen dagen telkens nieuwe maatregelen aan. Deze werden bedacht door het ministerie van Gezondheid. Dat drong aan op forse stappen, ondanks de klappen die de economie zal krijgen. Het lijkt in Israël momenteel minder gevaarlijk dan in Europa of de Verenigde Staten. Het land heeft controle over de grenzen en wie geen burger of resident is, komt het land niet in.