President Salva Kiir en zijn rivaal Riek Machar vormden vorige week een eenheidsregering. Dat was een memorabel moment: de basis ervoor was al in 2018 gelegd in een overeenkomst, maar de effectuering ervan moest de laatste maanden twee keer worden uitgesteld. De geschillen bleken nog te groot.

Met eerdere vredesovereenkomsten was het nog veel erger: die schoten de rivalen aan flarden voordat de bevolking er goed en wel van op de hoogte was.

Die bevolking had het nakijken, zes jaar lang. Het was mooi dat er in 2013 onafhankelijkheid was gekomen en het juk van de toenmalige Sudanese president Omar al-Bashir kon worden afgeworpen. Niet voor niets wil de huidige regering in Khartoem de man nu uitleveren aan het Internationaal Strafhof in Den Haag.

Maar onder de eigen heersers bleek het leven nog slechter. Al het getrompetter over onafhankelijkheid van het islamitische Sudan klonk al snel zo vals als een kat.

Het staat daarom buiten kijf dat de gevormde eenheidsregering goed nieuws is. Er zijn van beide kanten forse concessies gedaan. Kiir bond in op een voor hem cruciaal punt: het aantal deelstaten. Hij creëerde er 32, terwijl er oorspronkelijk 10 waren. Door de grenzen anders te trekken, kreeg het volk van Kiir, de Dinka, veel extra gouverneurs en dus macht.

Op zijn beurt accepteerde Machar het om zijn veiligheid uit handen te geven aan de troepen van Kiir. Na een eerder akkoord in 2016 nam hij zijn eigen milities nog mee naar de hoofdstad Juba, wat binnen de kortste keren voor trammelant zorgde.

Machar stelde dit keer voor VN-troepen de veiligheid in Juba te laten bewaken, maar daarin wilde Kiir niet meegaan. Machar bond daarop in. Dat is zonder meer een moedige stap, want zowel in 2013 als in 2016 is hij door de troepen van Kiir de stad uitgejaagd.

Kiir verzekerde zijn volk zaterdag dat de vrede „onomkeerbaar” is en tot in alle hoeken van het land zal doordringen. Toch is enig realisme op zijn plaats, omdat er nog een paar belangrijke uitdagingen wachten.

Zo moeten de verschillende milities in Zuid-Sudan nog worden geïntegreerd tot een krachtig, nationaal leger. Daarnaast zijn er in het land rebellengroepen actief die in 2018 weigerden de overeenkomst te tekenen die ten grondslag ligt aan deze eenheidsregering. Die zullen dus nog binnenboord moeten worden gebracht.

Het is ook mooi dat Kiir de bevolking zaterdag opriep elkaar te vergeven, zoals hij en Machar deden. Terecht legden mensenrechtengroepen echter de vinger bij de grove schendingen die op dit gebied hebben plaatsgevonden. De nieuwe eenheidsregering kan niet doen alsof er niets is gebeurd.

De nationale veiligheidsdienst zal op de schop moeten en er zal een onafhankelijk tribunaal moeten komen. De gierende corruptie van overheidsdienaren mag hier ook niet ongenoemd blijven.

De International Crisis Group schreef dat het nog generaties gaat duren om de Zuid-Sudanezen werkelijk bij elkaar te brengen. Het is te hopen dat het begin van dat proces nu echt in gang is gezet. Belangrijke testcase is of de miljoenen ontheemden naar huis terugkomen.