Josephus Antonius van Kemenade drukte vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw tot zijn pensionering in 2002 een belangrijk stempel op het openbaar bestuur van Nederland. Hij was twee keer minister van Onderwijs, eerst van 1973 tot 1977 in het eerste kabinet-Den Uyl en van 1981 tot 1982 in het tweede kabinet-Van Agt. In 1982 was hij kabinetsinformateur. In 1988 kreeg hij een benoeming als burgemeester van Eindhoven en de laatste tien jaar van zijn werkzame leven was hij commissaris van de Koningin in Noord-Holland.

Daarnaast was hij onder meer hoogleraar en commissaris bij diverse bedrijven. In veel gremia waar hij actief was, hanteerde hij de voorzittershamer. Vanwege zijn grote verdiensten in het openbaar bestuur werd hij na zijn pensionering benoemd tot minister van staat. „Misschien mag je mij wel een typische bestuurder noemen”, zo stelde hij in 2002 in een interview met het Reformatorisch Dagblad. Van Kemenade maakte lange werkweken en hield het aantal gewerkte uren tot achter de komma bij. Dat kwam door zijn wetenschappelijke achtergrond, stelde hij.

Toch kreeg Van Kemenade niet altijd de dingen gedaan die hij graag wilde. Als minister van Onderwijs zette hij in het begin van de jaren zeventig zijn zinnen op invoering van de middenschool. Leerlingen zouden na de lagere school langer op hetzelfde niveau les moeten krijgen, een uitvloeisel van het PvdA-gelijkheidsdenken. Het lukte niet.

In 1983 deed Van Kemenade een gooi naar het burgemeesterschap van zijn geboortestad Amsterdam. Maar zijn partijgenoot Ed van Thijn ging met de eer strijken. Een paar jaar later werd Van Kemenade genoemd als opvolger van PvdA-voorman Den Uyl, maar uiteindelijk koos de partijleiding voor FNV-voorman Wim Kok. De PvdA koos voor de man van het volk in plaats van de politicus met een vaderlijke uitstraling.

Van Kemenade groeide op in een meelevend rooms-katholiek gezin. Hij studeerde sociologie, promoveerde in Nijmegen op een proefschrift over het roomse onderwijs en werd op zijn 33e reeds bijzonder hoogleraar.

De PvdA’er noemde zich in genoemd interview wel „katholiek ja, maar niet echt in kerkse zin. Wel geloof ik dat er meer is op deze wereld dan mensen die geboren worden en sterven.”