Als derde Amerikaanse president in de geschiedenis heeft Donald Trump een afzettingsprocedure overleefd. Bill Clinton (1999) en Andrew Johnson (1868) gingen hem voor. In tegenstelling tot zijn ambtgenoten is Trump in de race voor een volgende termijn in het Witte Huis. Juist daarom zal deze kwestie de gemoederen nog zeker tot de verkiezingen van 3 november bezighouden.

Op het eerste gezicht lijkt de uitkomst van het Senaatsproces tegen Trump duidelijk. Beide aanklachten tegen de president –machtsmisbruik en belemmering van het Congres– sneuvelden woensdag immers. Verworpen met een gewone meerderheid. Niemand had ook verwacht dat in de Amerikaanse ‘Eerste Kamer’ een tweederdemeerderheid zou zijn om het staatshoofd daadwerkelijk af te zetten. Daarvoor bleek de zaak –om uiteenlopende redenen– te zwak en de partijloyaliteit in de door de Republikeinen gedomineerde Senaat te sterk.

De vraag is echter hoe beide kampen met deze uitslag zullen omgaan. Voor Trump is de vrijspraak niet alleen het doorslaggevende bewijs van zijn onschuld, maar ook het einde van een showproces en een heksenjacht van de Democraten om hem koste wat kost uit het zadel te wippen. De president zal dat in de komende campagneperiode ook volop benadrukken.

Het zal voor de Democraten nog lastig genoeg worden om zich daartegen te verweren. Zij hebben van het begin af aan de schijn op zich geladen dat het hen slechts te doen was om het vertrek van Trump. Niet per se door het winnen van een stemming in de Senaat over zijn afzetting – ook zij waren politiek realistisch genoeg om die kansen goed in te schatten. Maar vooral door hun poging de president dermate te beschadigen, dat daardoor zijn herverkiezing in gevaar zou komen. Dat bleek alleen al uit de timing van de impeachmentprocedure – net voor het begin van het verkiezingscircus. Niet voor niets hield de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, de start van het proces lange tijd tegen.

Bovendien hebben de Democraten de kwestie tot een „referendum over het voortbestaan van de constitutionele republiek” verheven, in de bewoordingen van afgevaardigde Tom Malinowski. Alsof met de uitslag van de stemming van woensdag de Amerikaanse rechtsstaat heeft opgehouden te bestaan.

De Democraten zouden er beter aan doen hun politieke verlies te nemen en in de resterende campagneperiode met een goed inhoudelijk verhaal te komen. Vooralsnog blinken de Democratische kandidaten vooral uit in het etaleren van hun gedeelde afkeer van Donald Trump. Daar zullen ze de verkiezingen niet mee winnen.