De spanning in het Midden-Oosten is hoog opgelopen nadat Amerika vrijdag een hoge Iraanse generaal in Irak doodde. Iran heeft wraak gezworen.

De fracties van D66 en ChristenUnie gaan op de eerste vergaderdag na het kerstreces, dinsdag 14 januari, een brief van het kabinet vragen waarin ze opheldering over de veiligheid eisen. D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma vindt dat de regering opnieuw de risico’s voor de missie moet wegen. De missie is bedoeld om koopvaardijschepen in de Straat van Hormuz te beschermen tegen Iraanse agressie.

ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind vindt ook dat er „een extra check” nodig is met het oog op de veiligheid van de Nederlandse manschappen op het fregat Zr. Ms. De Ruyter. „Nieuwe feiten kunnen leiden tot een verandering van de veiligheidssituatie. Ik kan dat nu niet overzien, daarom moet het kabinet met een brief komen”, aldus Voordewind.

De verwachting is dat andere fracties zich in de komende dagen bij het verzoek van D66 en ChristenUnie aansluiten.

De SP, die altijd al reserves had bij de missie, hoopt dat de regering terugkomt op het besluit om een Nederlandse fregat naar de Straat van Hormuz te sturen. Kees van der Staaij (SGP) ziet juist geen reden om de deelname van een Nederlands marineschip aan een geplande missie in de Perzische Golf te heroverwegen. „Het Nederlandse fregat moet een bijdrage leveren aan de stabiliteit in de regio. Dat is nu meer dan ooit noodzakelijk. Als het kabinet vindt dat de veiligheid in het geding is, horen we dat vanzelf.”

Het ministerie van Defensie zegt in een reactie dat het doorgaat met de voorbereidingen voor de missie. Het fregat vertrekt eind deze maand. Dan zijn de gemoederen mogelijk weer bedaard. Tot die tijd houdt het kabinet de veiligheidssituatie nauwlettend in de gaten, aldus een woordvoerder.

Minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken noemt de situatie in de regio na de dood van Soleimani „zorgelijk en ernstig.” Hij heeft begrip voor de aanval op de generaal. Iran werkt volgens de bewindsman instabiliteit in de regio in de hand. Anderzijds vindt hij het van groot belang dat „de kalmte in de regio bewaard blijft.”

Dat is ook de lijn die ChristenUnie en SGP kiezen. Voordewind: „Ik heb begrip voor actie; tegelijkertijd ben ik bevreesd voor verdere escalatie.” Van der Staaij wijst op de mogelijkheid dat de vergeldingsactie van Iran zich richt tegen Israël.

Volgens Van der Staaij heeft de internationale gemeenschap te weinig gedaan om Iran te beteugelen. „Europa stelt zich zeer gematigd op tegenover het regime. Maar het drinken van kopjes thee heeft ook zijn grenzen. De cultuur in het Midden-Oosten is hard. Daarom kan het soms goed zijn dat het westen ook een duidelijke lijn trekt.”