Hoewel steeds meer winkels met hun advertenties inspelen op Black Friday, zegt een meerderheid van de Nederlanders (84 procent) aanstaande vrijdag geen impulsaankopen te zullen doen. Dat bleek dinsdag uit de Monitor Duurzaamheid die ABN AMRO elk kwartaal in samenwerking met PanelWizard onder ruim 1.000 Nederlanders verricht.

Volgens ABN AMRO heeft de Nederlander een eerste stap gezet richting minder –en bewust– consumeren. De feestdagen in december zijn voor lang niet iedereen reden meer om ongebreideld te consumeren. Zo probeert 55 procent in deze periode juist minder te consumeren en zegt bijna een vijfde hiervoor open te staan.

In de top drie van mogelijkheden om minder te consumeren staat kleding onbetwist op nummer één. Ruim twee derde geeft te kennen geen nieuwe kleding aan te schaffen voor de feestdagen. Het beperken van afval staat eveneens op de radar: 47 procent van de Nederlanders wil wegwerpplastic –zoals bordjes, bekers en bestek– tijdens deze periode het liefst vermijden. Minder vlees eten rond de feestdagen spreekt bijna een derde van de consumenten aan.

Positief

Toch heeft bijna zes op de tien Nederlanders goede ervaringen met het fenomeen Black Friday. Dit bleek dinsdag uit een onderzoek van consumentenwebsite kieskeurig.nl onder ruim 5200 consumenten. De groep sceptici bleek goed voor 43 procent. Daarvan associeert ongeveer een derde de dag vooral met misleiding.

Diverse winkels zijn deze week begonnen met hun aanbiedingen. „Onze tip aan winkels is om onzekerheid weg te nemen over misleiding door transparant te communiceren over de prijzen. Laat zien dat een aanbieding ook een echte aanbieding is”, zegt Frank van Kesteren, marketeer bij keskeurig.nl.

De Consumentenbond waarschuwde vorig jaar nog dat de kortingen die winkeliers geven tijdens Black Friday gemiddeld niet hoger zijn dan op andere momenten in het jaar. De onderzoekers kwamen destijds ook veel nep-aanbiedingen tegen. Met van-voorprijzen suggereren winkels dan flinke kortingen, terwijl de doorgestreepte ‘van-prijs’ nooit is gerekend.

Schandpaal

Dit jaar heeft de Consumentbond opnieuw onderzoek gedaan. De belangenvereniging peilde drie maanden lang wekelijks de prijzen bij honderd webwinkels. Bij 39 van hen werd minstens 5 keer een nepaanbieding gevonden. „Bekende webwinkels als Wehkamp, Otto en BCC zijn in het verleden al meerdere malen door ons op de vingers getikt, maar ze gaan weer steeds de fout in”, zegt Joyce Donat, woordvoerder van de Consumentenbond.

Donat kan wel wat voorbeelden noemen. „BCC adverteert bijvoorbeeld met een wasmachine die eerst 849 euro zou hebben gekost, en waar nu een prijskaartje aanhangt van 719 euro. Maar dit apparaat wordt al het hele jaar voor de laatstgenoemde prijs aangeboden”, vertelt Donat.

De Consumentenbond deelt de onderzoeksresultaten met de Autoriteit Financiële Markten (AFM). De marktwaakhond kan webwinkels op hun misleidende reclame aanspreken en zelfs een boete opleggen. Toch hoeft het niet altijd zover te komen. „Het aan de schandpaal nagelen, wat wij met het bekendmaken van de onderzoeksresultaten doen, is vaak al voldoende”, aldus Donat. „Vorig jaar ging iets meer dan de helft van de onderzochte webwinkels in de fout, nu is dat juist iets minder dan de helft. Daar zijn we blij mee”.

Hysterisch

Niet elk element van Black Friday is vanuit de VS naar Nederland overgewaaid. Zo zijn kortingen van 75 procent aan de andere kant van de oceaan zeker niet ongebruikelijk. Donat ziet het in Nederland die kant voorlopig niet opgaan. „Vorig jaar lagen de kortingen gemiddeld rond de 20 procent. Dat verwacht we voor dit jaar weer.”

Ondanks de relatief lage kortingen, begrijpt Donat dat het voor de Nederlandse consument moeilijk is om het hoofd deze dagen koel te houden. „Black Friday is kan voor hysterische taferelen zorgen. We zien een aanbieding en dat willen we verzilveren. Zo werkt dat in onze hoofd. Daar spelen reclamemakers handig op in. Wees je daar bewust van.”

Vier tips voordat je iets koopt

1. Vergelijk altijd de aanbieding met de prijzen van andere winkels. De korting die een winkel geeft kan door allerlei trucjes erg hoog lijken terwijl dit helemaal niet zo is.

2. Winkels kunnen naar aanloop van Black Friday hun prijzen verhogen, en komen vervolgens op de dag zelf met ‘spectaculaire’ prijsdalingen. Kijk naar de prijshistorie van producten op bijvoorbeeld tweakers.net.

3. Houd de social media van de Consumentenbond in de gaten. Prijsonderzoekers pikken de goede en de slechte deals uit de vele advertenties.

4. Op consumentenbond.nl/test zijn de testresultaten te zien. Daarnaast kunnen prijzen van winkels met elkaar worden vergeleken.