Kamer ontevreden over Chinanota kabinet
De Tweede Kamer botste maandag met minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) over de door het kabinet uitgebrachte beleidsnotitie Nederland-China. De bewindsman moet zijn huiswerk over doen, vinden veel partijen.
De Kamer, inclusief drie van de vier coalitiepartijen, oordeelde met name hard over het gedeelte over mensenrechten in de nota.
In het hoofdstuk ”Waarden” in de beleidsnotitie ”Nederland-China: een nieuwe balans” staat dat de Chinese Communistische Partij „andere waarden” heeft. „Begrippen als democratie, vrijheid en rechtsstatelijkheid hebben daarbij in China een andere lading dan in Nederland”, zo valt er te lezen. Ook zegt het kabinet dat intensiever contact wordt gezocht met andere Europese landen „om per situatie te bekijken welke middelen het beste kunnen worden ingezet om tot een duidelijkere en snellere Europese stellingname te komen.”
Christenen
De meeste partijen waren uiterst kritisch. Zo kwam het ontbreken van het concreet benoemen van de situatie van christenen in China de minister op kritiek te staan.
D66 schreef in een reactie op de notitie over „een goede analyse van de betrekkingen” maar „vooral een lege huls.” Lilianne Ploumen (PvdA) sprak maandag van een „niksige nota.” „Karig, schraal”, oordeelde SGP’er Roelof Bisschop. Ook klonk er kritiek dat de Kamer een strategie in het vooruitzicht was gesteld, maar een notitie kreeg.
Martijn van Helvert (CDA) diende een motie in die Blok oproept om het deel over mensenrechten „uit te werken en opnieuw voor te leggen aan de Tweede Kamer, waarbij een strategie wordt gepresenteerd waarmee Nederland met de internationale gemeenschap de Universele Mensenrechten in China de plaats wil geven die ze verdienen.” De motie werd mede ondertekend door politici van D66, ChristenUnie, PvdA, GroenLinks, SGP en DENK. Blok zag er niets in, en ontraadde de motie. Volgens de minister is er „geen ander land actiever op dit vlak dan Nederland.”
D66 wil dat het kabinet met een „mensenrechten impacttoets” komt voor de export van IT-producten die kunnen worden gebruikt voor massasurveillance. Bram van Ojik (GroenLinks) wil dat er een vergunningsplicht komt voor de export van surveillancetechnologie. Raymond de Roon (PVV) pleitte ervoor dat het Chinese Huawei onmiddellijk uitgesloten wordt bij de aanleg van het 5G-netwerk in Nederland.
De Partij voor de Dieren wil dat het kabinet de Chinese ambassadeur op het matje roept vanwege „onethische praktijken” rond de Afrikaanse varkenspest in China, waarbij „tientallen miljoenen varkens levend worden begraven. Ook wil de partij dat Nederland er bij China op aandringt dat waarnemers worden toegelaten bij de bestrijding van de varkenspest.
Niet zo mooi
„Ik vond het niet zo’n mooi debat”, zei Van Helvert aan het einde van het ruim vier uur durende overleg. Hij stoorde zich er vooral aan dat „minister Blok eigenlijk niet luistert naar wat de Kamer zegt over mensenrechten.”