Een peuter kan een wasmand met opgevouwen was zomaar leeghalen. Als ouders een grens aangeven, krijgt hij een flinke driftbui. De peuter beseft vaak niet wat hij doet en is voor zijn gevoel mama aan het helpen. Voor sommige ouders kan dit voelen als ”dweilen met de kraan open”.

Wereld ontdekken

Lottes gedrag is normaal voor een 2,5-jarige. Ze is de wereld aan het ontdekken, en dan vooral de ‘echte’ wereld. Het is heerlijk om mama te helpen bij alles wat ze doet. Dat is één groot spel.

De kunst is Lotte op haar eigen niveau te laten helpen en te betrekken bij wat de ouder doet. Is die aan het soppen? Geef haar ook een vochtige doek en laat haar meehelpen. Ook kan moeder Lotte kleine opdrachten geven. Dat kost iets meer tijd, maar kinderen genieten en leren hiervan.

Peuters moeten echter ook leren omgaan met grenzen. Wanneer het echt even niet handig is om een bepaald klusje met kinderhandjes erbij te doen, is een consequent ”nee” belangrijk. Ouders kunnen op zo’n moment tegen Lotte zeggen: „Nee, dit doet papa/mama even alleen. Straks mag jij weer meehelpen.”

Spelen

Peuters tussen de 2 en 3 jaar bewegen graag en zijn gericht op het imiteren van hun opvoeders en leeftijdgenootjes. Het is dus heel begrijpelijk dat Lotte ook wil schoonmaken als haar moeder aan het schoonmaken is. Ze imiteert haar.

Naarmate de peuter ouder wordt, gaat dit imiteren langzaam over in fantasiespel. Een paar stoelen worden een trein, blokjes worden een huis.

Bij een peuter werkt het ook goed om niet te veel speelgoed tegelijk aan te bieden. Dit geeft overzicht. Een peuter speelt vaak beter met een mandje duplo dan met een krat vol. Een peuter kan gemiddeld ongeveer een kwartier alleen spelen.

Blokjes tijd

Lotte is graag bij haar moeder in de buurt en wil steeds in contact zijn met haar. Peuters zijn sterk ik-gericht en verwachten dat ze altijd en overal aandacht krijgen. Ze moeten leren dat het niet alleen om hen draait en dat ouders ook andere dingen te doen hebben.

Voor Lotte kan het helpen als moeder de tijd dat ze bezig wil zijn met huishoudelijke taken opdeelt in blokjes. Dit om voor Lotte duidelijker te maken dat ze niet steeds de volle aandacht van haar moeder kan hebben. Moeder start bijvoorbeeld met het samen kijken of voorlezen van een boekje. Daarna begint ze met haar werk en houdt rekening met een tweejarige huishoudelijke hulp. Vervolgens besteedt moeder weer even de volle aandacht aan Lotte.

Om Lotte te leren wat zelfstandiger te spelen, kan haar moeder haar eerst een poosje observeren. Waar houdt Lotte eigenlijk van? Wat kan haar aandacht vasthouden?

Oberserveren

Een manier om Lotte te observeren is samen te beginnen met spelen (een peuter kan namelijk nog niet samenspelen). De methode ”FloorPlay” (www.floorplaycoaching.nl) is daarop gebaseerd en leent zich ook goed voor het dagelijks leven. FloorPlay betekent letterlijk ”op de grond spelen”. De opvoeder verdiept zich op een speelse manier in de leefwereld van het kind. Het naast en met het kind spelen maakt het voor het kind gemakkelijker zich te uiten. Ook is de methode goed voor de band tussen ouder en kind.

Zelfstandig spelen

Het zelfstandig spelen kunnen Lotte en haar moeder op de volgende manier oefenen:

De eerste tijd spelen ze samen.

Vervolgens zit moeder bij Lotte, maar speelt niet mee. Ze geeft alleen af en toe commentaar, een compliment of ze reikt een idee aan.

De moeder van Lotte zit vlak bij haar en vouwt bijvoorbeeld ondertussen de was op.

Vervolgens verlaat moeder even de ruimte waar Lotte speelt en komt dan weer terug.

Uiteraard is het van belang om het goede speelgedrag van Lotte steeds te belonen met een compliment –„wat ben jij lekker aan het spelen, zeg!”– of een vriendelijk gebaar, zoals een aai over haar bol. Moeder kan ook als beloning weer even met Lotte meespelen. Dit leerproces kan overigens best wat tijd kosten.

Het is ook belangrijk te bedenken dat dit voor Lotte misschien het hoogst haalbare is op deze leeftijd. Een peuter wil gewoon graag contact hebben met zijn ouders. Naarmate hij ouder wordt, kan hij –bij een normale ontwikkeling– zijn aandacht langer vasthouden en steeds langer alleen spelen.

Peuterpuberteit

Lotte heeft regelmatig driftbuien. Ook dit is normaal gedrag bij de ontwikkeling van een peuter. Dit heet de ”peuterpuberteit”. Peuters willen de wereld ontdekken, veel zelf doen en lopen daarbij regelmatig tegen hun grenzen aan. Een driftbui van een peuter komt dan ook vaak voort uit onmacht. Het kind wil meer dan het kan of mag en dat resulteert in een woedeaanval. Lotte kan haar emoties nog niet beheersen. Straffen of boos worden heeft dan geen zin. Alternatieven, als een positieve benadering, zijn:

Negeer het gedrag (als het kan).

Probeer het kind af te leiden voordat het een driftbui krijgt.

Geef complimenten voor goed gedrag; dit stimuleert het zelfvertrouwen van het kind.

Wees duidelijk en consequent in wat je wel wilt. „De wasmand blijft hier staan.”

Praat na de driftbui even kort en eenvoudig met het kind over wat er gebeurde en benoem zijn gevoelens. „Jij wilde de wasmand omgooien, hè? Dat mocht niet van mama en toen werd je boos.”

Zet je kind eventueel even apart om af te koelen.

Het is goed voor de zelfstandigheid van de peuter als de ouder hem kleine dingen zelf laat bepalen. Zo leert de peuter zelf te kiezen, binnen de door ouders bepaalde grenzen. Voorbeelden zijn: „Wil je je laarzen aan of je schoenen?” en „Wil je je drinken in de rode of de blauwe beker?”

Hoe lastig deze fase ook is, bedenk dat deze erbij hoort en dat een peuter juist dan grenzen nodig heeft. Die bieden ook een jong kind veiligheid.