The Passion en de preek
Volgende week is Dordrecht het toneel voor The Passion. Rockartiesten, songwriters en acteurs zingen en spelen de rollen van Jezus en zijn discipelen. Het wordt een enorm muziek- en kijkspektakel. De predikanten die 400 jaar geleden in Dordt vergaderden, zouden ontzet zijn geweest. Ik las overigens een paar weken geleden van een predikant een treffende analyse. Het is in de vorm van een verhaal.
Stel je een groep mensen voor die in staat van beschuldiging zijn. De feiten zijn zo duidelijk en de misdaad is zo zwaar, dat het wel zeker is dat het oordeel zeer ernstig zal zijn. De enige redding is nog een koninklijk pardon. Natuurlijk zouden ze alles in het werk moeten zetten om dat pardon te krijgen, maar de praktijk is dat ze alleen maar bezig zijn om manieren te bedenken om zichzelf te entertainen. Zo maken ze muziek. Waar ze bijzonder van genieten, is een muziekstuk over hun eigen rechtszaak. In een prachtig en kunstzinnig stuk verwerken ze de beschuldiging, de rechtsgang en de eigenschappen van de rechter. Bij dat alles bekommeren ze zich niet om de inhoud, maar bewonderen ze de kwaliteiten van de ontwerper en van het stuk. Indrukwekkend. De koning ziet hen bezig, heeft medelijden en stuurt een brief waarin hij laat weten dat hij compassie met hen heeft. Hij legt hun uit hoe ze een pardon kunnen krijgen. De mensen ontvangen de brief, raken meteen opgetogen en laten deze hele boodschap verwerken in het muziekstuk. Ze voegen nog meer instrumenten toe. En raken steeds enthousiaster. Reageren naar de Koning doen ze niet.
Wie denkt dat deze dominee in deze preek op The Passion doelt, heeft het mis. Het is een preek van John Newton, uit 1784-85, en hij spreekt over de Messiah van Handel. In die tijd waren er ter gelegenheid van de 100-jarige geboortedag van Handel uitvoeringen in de Westminster Abbey. Newton wilde over niets liever spreken dan over de gekruisigde Christus. Hij was al langer op zoek naar een soort structuur aan de hand waarvan hij de prekenserie zou kunnen vormgeven. Hij koos ervoor om een serie van vijftig preken te houden die de teksten in de Messiah op de voet volgde. Newton was ervan overtuigd dat ware Messiah-liefhebbers meer vreugde vinden in het overdenken van de woorden dan in geniale muziekuitvoeringen. Zo’n vijftig jaar later citeerde MacCheyne Newtons woorden met zeer veel instemming, nadat tijdens een avondmaalsdienst in een nabije kerk een oratorium was uitgevoerd.
Wat moeten christenen van de 21e eeuw hiermee? Kun je nog naar de Messiah gaan? Zullen christenen over honderd jaar ook The Passion accepteren? De grootste fout die we zouden kunnen maken, is denken: „Ze vonden de trein vroeger ook een uitvinding van de duivel. Zo gaat dat.” De gedachte erachter is namelijk dat we geestelijk steeds wijzer worden. Daar kun je flinke vraagtekens bij zetten.
Misschien is het beter even afstand te nemen. Niet elkaar oordelen, niet elkaar verachten. Ieder van ons zal voor zichzelf aan God rekenschap geven (Romeinen 14:12). Wel tot jezelf inkeren. Ligt de keus om de Messiah te bezoeken open naar God? „Hebt gij geloof? Zalig is hij, die zichzelf niet oordeelt in hetgeen hij voor goed houdt.” En bij twijfel? Wie echter twijfelt, is veroordeeld, omdat hij het niet uit geloof doet (Romeinen 14:22-23).
De auteur is eigenaar van een adviesbureau voor mediation, coaching en training. Reageren? welbeschouwd@refdag.nl