Hoe belangrijk deze vraag ook is, het is een achterhoedegevecht. Internet blijkt uiteindelijk de aanstichter van grote veranderingen. Blijvend. Daar kunnen we maar beter aan wennen.

Wie van ruim vóór 1989 is, herinnert zich nog de PTT. Alleen postbodes van dit staatsbedrijf bezorgden de post. Eind jaren tachtig kwam de verzelfstandiging van de PTT, die als KPN (Koninklijke PTT Nederland) verder ging. Daarna heette Tante Pos achtereenvolgens TPG (TNT Post Groep) en TNT Post, om ten slotte per mei 2011 als PostNL door het leven te gaan.

In de tussentijd besloot de Nederlandse overheid marktwerking los te laten op de postbezorging. Geen monopolie meer, ook geen log staatsbedrijf zonder winstoogmerk. Nee, concurrentie zou vanaf maart 2009 zorgen voor lage prijzen voor de consument en een hoge kwaliteit van de bezorging.

In de jaren negentig wás er ook ruimte voor meer spelers: het postvolume groeide gestaag. De stormachtige opkomst van internet daarná gooide roet in het eten. Vandaag de dag kunnen met de smartphone grote hoeveelheden data worden verstuurd naar iedere gewenste plaats in de wereld.

Het is dus niet verwonderlijk dat er maar twee spelers overbleven die de consumentenmarkt voor postbezorging bedienen: PostNL en Sandd. Beide bedrijven hebben het moeilijk nu er steeds minder kaarten en brieven worden verstuurd. PostNL kent daarbij ook nog eens de verplichting om een netwerk (hoewel al behoorlijk uitgedund) van brievenbussen in stand te houden, plus dat het bedrijf een wettelijke vijfdaagse bezorgverplichting heeft. Tel uit de kosten.

De overname van Sandd door PostNL mag dan ook niet verbazen. Concurreren hoeft niet meer en één distributieapparaat is goedkoper dan twee. De dagelijkse bezorging van poststukken is zo weer een tijdje verzekerd. De vraag is wel voor hoelang.

De vrije markt bracht uiteindelijk bijna een verdubbeling van de prijs van een postzegel: van 46 cent in 2011 naar 87 cent nu. Met de aankoop van Sandd beheerst PostNL straks ruim 90 procent van de postmarkt. Dat lijkt verdacht veel op een monopolie.

Leuk is anders, maar dit is de prijs die wordt betaald voor digitale veranderingen. En dat is alleen nog maar een financieel gevolg. Het feit dat sociale media en WhatsApp de communicatie per brief of kaart in rap tempo hebben verdrongen, mag een culturele verarming worden genoemd. Vluchtigheid verdrong betrokken aandacht, waarbij digitalisering overigens niet uitsluitend negatief geduid hoeft te worden. Maar het tij voor papieren post lijkt niet meer te keren. Die wond blijft nog wel even schrijnen.