We zijn er al lang klaar voor! Dat horen we vaak van ondernemers die innovatieve ideeën hebben om energie te besparen, minder afval te produceren of de CO2-uitstoot te verminderen. Ook burgers kijken naar isolatie, zonnepanelen en afvalscheiding. Gemeenten, provincies en waterschappen zeggen tegen Den Haag: geef ons de ruimte om de energietransitie lokaal op te pakken. De regering moet deze positieve energie in het land benutten en níet belasten met onhaalbare doelen en belastingverhogingen.

Drammers en wegkijkers

Het klimaatdebat telt twee kampen. Aan de ene kant zijn er de ”drammers”. Tegen hen zeggen wij: met onhaalbare ambities en onbetaalbare plannen verlies je veel draagvlak onder de burgers en doe je geen recht aan een complexe werkelijkheid. Een veel hogere CO2-heffing voor onze industrie dan in het buitenland geldt, zoals Jesse Klaver wil, jaagt bedrijven naar het buitenland en levert per saldo geen CO2-winst op. Daar komt bij dat in bijvoorbeeld Zeeland, met bedrijven als Yara en Dow, honderden banen zouden verdwijnen. Dure symboolpolitiek dus.

De provincie Utrecht heeft rondgetoeterd: wij willen al in 2040 energieneutraal zijn. Dit terwijl Utrecht onderaan bungelt met zijn percentage duurzame energie (3 procent). Diezelfde provincie Utrecht wil nu de Lopikerwaard volstouwen met windmolens. Dat is bizar. De stad Utrecht, waar verreweg de meeste energie wordt verbruikt, wordt ontzien. Maar de rekening van horizonvervuiling en andere overlast wordt gedropt in een (tot nu toe) prachtige polder.

Je hebt ook het kamp van de ”wegkijkers”, die zeggen dat er niks aan de hand is en dat we niks moeten doen. Tegen hen zeggen we: er is meer dan alleen het klimaat. We geven jaarlijks bijna tien miljard euro uit aan fossiele brandstoffen, vaak uit landen waar een luchtje aan zit, zoals Arabische landen en Rusland. Wat zou het goed zijn als we al het geld dat nu naar oliesjeiks en Poetin wordt gepompt, zouden besteden aan goede, duurzame energiebronnen. Het is bovendien ook nog eens goed voor de lokale luchtkwaliteit en kan honderden banen opleveren. De energietransitie is dus een kwestie van nuchter rentmeesterschap.

Brede energiemix

We moeten de positieve energie bij burgers en ondernemers benutten. Bedrijven die gerund worden door gezonde Hollandse mannen en vrouwen staan klaar met productielijnen vol isolatiepanelen voor bestaande huizen en gebouwen. Laten we hen helpen.

De overheid moet zorgen voor goede regelingen en financieringsconstructies. Het klimaatakkoord geeft goede aanknopingspunten voor de vele klimaatdoeners in ons land, en elke dag komen er nieuwe bij. Den Haag moet provincies, gemeenten en waterschappen handvatten, instrumenten en budget geven om regionaal eigen keuzes te maken en burgers en ondernemers aan de slag te laten gaan.

Zorg ook voor verbreding van de energiemix. Met wind en zon alleen komen we er niet. Wie het land in gaat, ziet veel interessante projecten en hoort nieuwe ideeën:

• Een ”blue energy”-centrale in Katwijk wekt stroom op uit het verschil in zoutconcentratie.

• Ondernemers met een uitgewerkt plan voor een minicentrale op basis van thorium.

• Waterschappen die met aquathermie bezig zijn en van rioolzuiveringsinstallaties energie- en grondstoffenfabrieken maken.

• Tuinders die investeren in aardwarmte.

• Een autotransportbedrijf met een plan voor zonnepanelen en 70 MW energieopslag in stilstaande elektrische auto’s: twee vliegen in een klap.

Dit zijn schitterende voorbeelden van oer-Hollands ondernemerschap én een goede omgang met de natuurlijke reserves. Laten we daar zuinig op zijn. Laten we vooral níet te zuinig zijn met het op gang helpen van demonstratie- en innovatieprojecten. Die betalen zich op langere termijn terug in een betaalbare en betrouwbare energievoorziening.

Betaalbaar

En last but not least: we moeten voorkomen dat huishoudens met een smalle of normale portemonnee opgezadeld worden met torenhoge lasten. Ze krijgen nu al te maken met een oplopende energierekening en hogere accijnzen. Maar een warmtepomp of een elektrische auto kunnen ze gewoonweg niet aanschaffen, ook niet met 6000 euro subsidie. Houd het betaalbaar. Een fikse vliegbelasting zou hier een bijdrage aan kunnen leveren.

De auteurs zijn respectievelijk Eerste en Tweede Kamerlid, statenlid in Utrecht, wethouder in Katwijk en waterschapsbestuurder in Vallei en Veluwe voor de SGP.