Dekker wil een halt toeroepen aan de stijging van de vergoedingen die zijn ministerie jaarlijks kwijt is aan de sociale advocatuur. Daarom introduceert hij een poortwachter die moet toetsen of problemen van rechtszoekenden niet beter door bijvoorbeeld buurtbemiddelaars of welzijnsorganisaties kunnen worden opgelost.

De minister wil verder dat sociale advocaten zich anders gaan organiseren en in samenwerking met commerciële marktpartijen aan produktvernieuwing gaan doen. Zo zouden zij voor veel voorkomende juridische problemen rechtshulppakketten in de markt moeten zetten. Dat zijn een soort strippenkaarten die bijvoorbeeld bij ontslagkwesties of consumentengeschillen recht geven op een intake, hulp bij het opstellen van een minnelijke regeling, of procesbegeleiding.

In plaats van te worden doorverwezen naar een advocaat, wiens ureninzet op voorhand lastig is in te schatten, volgt dan het aanbod om gebruik te maken van een gesubsidieerd rechtshulppakket.

Met die manier van werken valt volgens Dekker veel geld te besparen. Dat bedrag kan dan weer worden gebruikt voor het verhogen van de vergoedingen voor de sociale advocatuur.

CDA-woordvoerder Van Dam wil dat Dekker de sociale advocatuur meer betrekt bij het ontwikkelen van de rechtshulppakketten. „Het kan niet zo zijn dat ze straks, na zich jarenlang te hebben uitgesloofd, uit de markt worden gedrukt”, zei hij. CU-Kamerlid Van der Graaf is bezorgd wat Dekkers plannen betekenen voor de eigen bijdrage die straks aan rechtszoekenden in rekening wordt gebracht.

Volgende week beslist de Kamer of Dekker verder mag met de uitvoering van zijn plan. De oppositiepartijen GroenLinks, SP en PvdA eisen voor die tijd een zo concreet mogelijke doorrekening van het nieuwe stelsel. Die cijfers zouden duidelijk moeten maken wat het realiseren van de nieuwe poortwachtersfunctie in alle gemeenten moet kosten, én hoe de besparingen die Dekker voor zich ziet, kunnen worden gerealiseerd.

De vereniging van sociale advocaten (VSAN) wil pas met de minister om tafel als hij eerst toezegt werk te maken van hogere vergoedingen.